اثر تنش خشكي و تراكم بوته بر عملكرد، اجزا عملكرد و برخي خصوصيات ريخت‌شناسي لوبيا چيتي رقم C.O.S.16 در منطقه ياسوج

Effect of drought stress and plant density on yield, yield components and some morphological characters of pinto bean

به‌منظور بررسي اثر تنش خشكي و تراكم بوته بر عملكرد و خصوصيات ريخت‌شناسي لوبيا چيتي رقم C.O.S.16 آزمايش مزرعه‌اي در سال 1389 در دانشكده كشاورزي دانشگاه ياسوج به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل آبياري معمولي، تنش خشكي در مرحله رويشي و زايشي پس از 90 ميلي‌متر تبخير آب از سطح تشتك تبخير كلاس A، به‌عنوان عامل اصلي و 4 سطح تراكم 15، 25، 35 و 45 بوته در مترمربع عامل فرعي بودند. نتايج آزمايش نشان داد كه برهم‌كنش تنش خشكي و تراكم بوته بر صفات وزن صددانه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌هاي فرعي، شاخص برداشت، عملكرد زيست‌توده و دانه معني‌دار بود. تيمار آبياري معمولي در تراكم 35 بوته در مترمربع، بيش‌ترين عملكرد زيست‌توده و دانه را به‌ترتيب برابر 11235 كيلوگرم ماده خشك و 3368 كيلوگرم دانه لوبيا در هكتار نشان داد، كه با تيمار 45 بوته در مترمربع تفاوت معني‌داري نداشتند. تراكم 35 و 15 بوته در مترمربع به‌ترتيب بيش‌ترين و كم‌ترين عملكرد دانه و كارايي مصرف آب آبياري را در شرايط تنش خشكي در مرحله رشد رويشي و زايشي به خود اختصاص دادند. در كل تراكم 35 بوته در مترمربع در شرايط بدون تنش و 25 بوته در مترمربع در همه سطوح تنش، بيش‌ترين عملكرد را نشان داد

In order to evaluate the effects of drought stress and plant density on yield, yield components and morphological characters of pinto bean (Phaseolus vulgaris L.) C.O.S16 cultivar, a field experiment was conducted in split plot arrangement based on a randomized complete block design with three replications in research field of Yasouj University during 2010. Experimental treatments were pinto bean plant density at four levels (15, 25, 35 and 45 plants per square meter) as subplots and drought stress at three levels (in growth stage, reproductive stage after 90 mm evaporation from class A, evaporation basin and common irrigation) as main plots. Result showed that there were significant interaction between drought stress and plant density on characters such as 100 grain weight, plant height, number of branches per plant, harvest index, biological and grain yield. Maximum biological and grain yield recorded at 35 plant.m2 treatments in normal irrigation (11235 and 3368 kg.ha-1 respectively), that was not significant difference in 45 plant.m2 treatment. 15 and 35 plant.m2 density had the maximum and minimum of grain yield and water use efficiency respectively, under drought stress in growth and reproductive stages. In general, 35 plants per square meter in without stress and 25 plant/m2 densities in all water stress levels, had maximum yield for this pinto bean cultivar.