ادبيات داستاني كودكان و نقش آن در رشد تفكر

Literary Stories and Their Role in the Improvement of Thinking Ability in Children

آموزش تفكر به كودكان كه فلسفه براي كودكان (P4C) نيز ناميده مي‌شود يكي از برنامه‌هاي آموزشي است كه مورد توجه بسياري از دست‌اندركاران تعليم و تربيت كودك قرار گرفته است. در اين برنامه آموزشي از داستان‌ها به‌منزله ابزار اصلي آموزش استفاده مي‌شود زيرا عقيده بر اين است كه داستان‌ها مي‌توانند مهارت‌هاي شناختي و توانايي پرسشگري را در كودك بالا ببرند و در‌نتيجه او را در ارزيابي استدلال‌ها، درك روابط علت و معلولي، كشف و تحليل مفاهيم، و همچنين نتيجه‌گيري درست از رويدادها ياري كنند. به همين منظور، متيو ليپمن، كه پايه‌گذار آموزش فلسفه براي كودكان است، داستان‌هايي را با هدف آموزش تفكر به كودكان نوشته است. مقاله حاضر، با تاييد برنامه آموزش فلسفه به كودكان، سعي دارد نشان دهد كه استفاده از كتاب‌هاي ادبي كودكان در برنامه درسي يك ضرورت است و مي‌تواند نقش بسزايي در پيشبرد تفكر كودكان داشته باشد. بنابراين بايد به داستان‌هاي ادبي به‌منزله يك ابزار آموزشي نگاه كرد و داستان‌خواني را جز برنامه‌هاي اصلي كودكان در مدارس قرار داد تا كودكان بتوانند از طريق گفت‌و‌گو در مورد آن‌ها قدرت تفكر خود را بالا ببرند. نكته ديگر كه بايد به آن توجه كرد اين است كه استفاده از داستان راه تعامل بزرگسالان با كودكان را هموار مي‌كند، و در عين افزايش قدرت تفكر، آن‌ها را با رفتار‌ها و مسايل اجتماعي آشنا مي‌سازد.

Teaching thinking to children (also called philosophy for children) is a program with the aim to cultivate the thinking skills in children and thus, enable them to become competent in dealing with the problems they may encounter in their future lives. This program benefits from stories as one of its main teaching tools since it is believed that stories can assist children in developing a propensity to question, seek for reasons, make rational judgments, and hence, empower their moral values. The present study aims to signify that children’s literary stories constitute a rich source of philosophical elements and thus, can be used as a tool in the process of teaching thinking to children. The literary riches of these stories permit children to use their imagination as well as their cognitive skills while reading. Literary stories allow educationists to penetrate the constraints of using stories with contents that exclusively support the process of teaching philosophical intentions of the writer. Story reading as an educating activity should be included in the curriculum for it possesses the features necessary for constructing fruitful dialog at schools. Stories facilitate adult/ child interaction and thus, contribute to children’s social and cultural understanding.