كارآيي روش‌هاي فاصله‌اي انداره‌گيري تراكم در چهار گونه مرتعي مراتع كرسنك استان چهارمحال و بختياري

Efficiency of distance methods of density measurements in four plant species in Karsanak rangelands of central Zagros region - Iran

به‌منظور مقايسه روش‌هاي فاصله‌اي اندازه‌گيري تراكم از نظر صحت، دقت، زمان و كارآيي، بخشي از مراتع كرسنك واقع در شمال غربي شهرستان شهركرد در استان چهارمحال و بختياري به مساحت 32000 مترمربع (200×160) انتخاب و به هشت محدوده 4000 مترمربعي (100×40) تقسيم شد. در هر محدوده يك ترانسكت 100 متري به مركزيت ضلع كوچك استقرار و در طول آن 10 نقطه به روش تصادفي- سيستماتيك به فاصله 10 متر از يكديگر مشخص شد. روش‌هاي فاصله‌اي اندازه‌گيري تراكم مورد مقايسه عبارت بودند، از روش نزديك‌ترين همسايه، نزديك‌ترين فرد، نزديك‌ترين سومين فرد، زوج‌هاي تصادفي، يك چهارم نقطه مركزي، زاويه منظم، چارك سرگردان و ترانسكت متغير و روش شمارش دقيق تعداد افراد هر گونه در هر محدوده به‌عنوان شاهد انتخاب شد. گونه‌هايي انتخاب‌شده Astragalus effusus، Astragalus rhodosemius، Astragalus verus و Eryngium billardieri بودند. الگوي توزيع جوامع گياهي با دو شاخص هاپكينز و ابرهارت مشخص شد. به‌منظور بررسي صحت تراكم به‌دست آمده، از اختلاف نسبي تراكم برآورده شده در هر روش با شاهد (خطاي برآورد تراكم در هر روش)، به‌منظور مقايسه دقت روش‌ها از آزمون چند دامنه‌اي دانكن و براي محاسبه كارآيي از انحراف معيار و زمان به‌عنوان معيارهاي اصلي استفاده شد. نتايج به‌دست آمده نشان داد كه روش‌هاي ترانسكت متغير، نزديك‌ترين فرد و نزديك‌ترين همسايه با در نظر گرفتن معيار زمان به‌عنوان شاخصي از هزينه داراي كارآيي بيشتري بوده‌اند. بر اساس معيار صحت نزديك‌ترين همسايه و تا حدودي سومين نزديكترين فرد و بر اساس معيار دقت روش ترانسكت متغير از بيشترين كارآيي برخوردار بوده‌اند.

In order to compare the distance methods of density measurement, a field study selected in Karsang located on the north-western area of Shahrekord (ChaharMahal and Bakhtiari province) to 32,000 m2 (200×160) and divided into eight sections of 4000 m2 (100×40).There was one transect with100 meters length in each area that we identified 10 points randomly within 10 meters of each other. The distance methods density measurement included nearest neighbor, closest individual, Third closest individual, Random pairs, Point center quarter, Angle order, wandering quarter and Variable area transec. Selected species were Astragalus effuses, Eryngium billardieri, Astragalus rodoseminus and Astragalus verus. Hopkines and Eberhardt indices were used to determine of distribution pattern in plants. In order to verify the obtained density, the relative difference of estimated density in each method to control group was calculated (Density estimation error in each method). Also Duncan’s mean separation test was used to compare the accuracy of methods and using standard deviation and measurement time, the method efficiencies were calculated. The results showed that the variable transect, nearest neighbor and closest person methods are more effective considering the time as a Indicator and Third closest individual and Nearest neighbor are higher than other methods considering accuracy criterion. Finally, if the selected criterion is precision, we can clearly take the Variable area transect as the most efficient.