اثر تداخل خردل وحشي (Sinapis arvensis) بر عملكرد كلزا (Brassica napus) و پويايي جمعيت علف هرز در سطوح مختلف نيتروژن

Effect of Wild Mustard (Sinapis arvensis) Interference on Yield of Canola (Brassica napus) and Weed Population Dynamic at Different Nitrogen levels

چكيده اين پژوهش در سال زراعي 88-1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمارها شامل مقدار نيتروژن در چهار سطح 100، 150، 200 و 250 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار، به عنوان عامل اصلي و تراكم علف هرز خردل وحشي در پنج سطح صفر، 4، 8، 16 و 32 بوته در مترمربع به عنوان عامل فرعي بود. كاربرد كود نيتروژن، عملكرد بيولوژيك و دانه كلزا را افزايش داد. در تمامي سطوح نيتروژن، افزايش تراكم و ماده خشك علف هرز خردل وحشي، عملكرد بيولوژيك و دانه كلزا را كاهش داد. همچنين توليد ماده خشك خردل وحشي با كاربرد بيشتر كود، در كليه تراكم هاي مورد بررسي افزايش نشان داد. با افزايش مصرف نيتروژن تا سطح 200 كيلوگرم در هكتار، شيب اوليه افت عملكرد بيولوژيك و دانه كلزا نسبت به تراكم و ماده خشك خردل وحشي كاهش يافت. تغييرات تعداد بذر توليدي خردل وحشي نسبت به تراكم و ماده خشك آن روند غيرخطي داشت و با مصرف بيشتر نيتروژن، شيب اوليه توليد بذر خردل وحشي، بيشتر شد. با افزايش تراكم علف هرز خردل وحشي در هر چهار سطح نيتروژن، سرعت افزايش جمعيت علف هرز نقصان يافت و بين سطوح 200 و 250 كيلوگرم نيتروژن در هكتار، تفاوت چنداني از اين نظر وجود نداشت. ماده خشك توليدي علف هرز نسبت به تراكم آن شاخص مطلوب تري براي تخمين كاهش عملكرد بيولوژيك و دانه كلزا و توليد بذر خردل وحشي بود. با توجه به نتايج حاصل، مصرف 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار براي همدان و مناطق مشابه توصيه مي گردد.

Abstract This research was carried out as a split plot experiment based on a randomized complete block design with three replications at Agricultural Faculty of Bu-Ali Sina University, during 2008-2009. Experimental treatments were amounts of nitrogen fertilizer at four levels (100, 150, 200 and 250 kgN.ha-1) and five wild mustard densities (0, 4, 8, 16 and 32 plants.m-2). Nitrogen fertilizer increased canola biological and economic yield. In whole nitrogen levels, increasing of wild mustard density and dry matter reduced biological and economic yield of canola. Also, in whole evaluated densities, wild mustard dry matter enhanced by more of nitrogen application. By increasing nitrogen up to 200 Kg N ha-1, the initial slop of biological and grain yield loss of canola reduced in compared with plant density and dry matter of wild mustard. Wild mustard seed production variation in response to its plant density and dry matter showed a non-linear trend and enhancing of nitrogen application increased initial slope of wild mustard seed production. By increasing wild mustard plant density in each of four nitrogen levels, population growth rate of weed was reduced and there wasn’t very difference between 200 and 250 Kg N ha-1. Dry matter of weed than its plant density was a better indicator to estimate reduction of biological and grain yield of canola and wild mustard seed production. According to obtained results, 200 Kg N ha-1 is recommended for Hamedan and similar regions.