تاثير كاربرد چند دوره متوالي كودهاي آلي و شيميايي بر جذب نيتروژن، فسفر و پتاسيم و برخي ويژگي‏هاي رشد گندم

The Effects of Long- term Application of Organic and Inorganic Fertilizer on the Amount of Nitrogen, Phosphor and Potassium and Growth Characteristics of Wheat

چكيده براي بررسي تاثير كاربرد سه و پنج دوره متوالي كمپوست زباله شهري و ورمي‏كمپوست با و بدون كودشيميايي NPK بر ميزان نيتروژن، فسفر و پتاسيم و برخي از ويژگي‏هاي رشدي گندم لاين N-8118 (Triticum aestivum line N-8118)، آزمايشي به صورت اسپليت پلات با طرح پايه بلوك‏هاي كامل تصادفي در 4 تكرار به‏صورت گلداني اجرا گرديد. در اين طرح فاكتور اصلي 10 سطح كودي شامل: شاهد (بدون مصرف كمپوست و كودشيميايي)، كودشيميايي طبق آزمون خاك، چهار سطح كمپوست زباله شهري و 4 سطح ورمي‏كمپوست (20 و40 تن در هكتار با و بدون نصف كودشيميايي NPK) و فاكتور فرعي كاربرد سه و پنج دوره متوالي آنها بود. نتايج نشان داد كه غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم برگ و همچنين ارتفاع گياه، تعداد پنجه، سطح برگ و مقادير كلروفيل a و a+b گياه در مرحله غلاف رفتن با كاربرد مقادير مختلف كمپوست زباله شهري و ورمي‏كمپوست نسبت به شاهد افزايش معني‏داري يافت. بالاترين ميزان سطح برگ بر اثر كاربرد پنج دوره متوالي 20 تن كمپوست زباله شهري همراه با نصف كود‏شيميايي، بيشترين ميزان كلروفيل a، b، a+b، شاخص كلروفيل برگ پرچم، تعداد پنجه و ميزان نيتروژن برگ با كاربرد 40 تن ورمي‏كمپوست همراه با نصف كود‏شيميايي و بيشترين تجمع فسفر و پتاسيم برگ نيز در تيمار 40 تن كمپوست همراه با نصف كود‏شيميايي حاصل شد. ضمناً با افزايش دوره‏هاي مصرف كود از سه به پنج، غلظت فسفر، پتاسيم، كلروفيل a و a+b برگ پرچم افزايش يافت. بنابراين مي‏توان بيان كرد كه مصرف كودهاي آلي بخصوص به‏شكل كمپوست شده اثرات مفيدي بر رشد گياه و افزايش غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم برگ گندم خواهد داشت.

Abstract For investigate the effects of applying three and five continuous periods of municipal solid waste (MSW) and vermicompost (VC) with and without chemical fertilizer (CF) on the amount of nitrogen (N), phosphor (P) and potassium (K) and some growth characteristics of wheat (Triticum aestivum line N-8118), a pot experiment was conducted in split plot based on randomized complete block design with four replications. The main plots, was ten fertilizer levels including: control (without MSW and CF), chemical fertilizer based on soil test, 4 levels of MSW and 4 levels of VC (20 and 40 ton.ha-1 without and with half of CF) and sub plots are applying 3 and 5 continuous periods of fertilizers. Results showed that, concentration of leaf N, P and K and also, height, number of tillers, leaf surface and amount of chlorophylls (a and a+b) of plant in booting with applying MSW and VC caused significant increasing compared to control. The highest amount of leaf area was resulted with applying 5 continuous periods of 20 ton MSW with half of CF, the maximum amount of chlorophylls (a, b, total and SPAD), number of tillers and leaf nitrogen content with application 40 ton VC enriched with half fertilizer and also, the maximum amount of P and K accumulated in leaf in 40 ton MSW enriched with half fertilizer treatment. Meanwhile, concentration of P and K, flag leaf and content of leaf chlorophyll (a and a+b) increased with increasing fertilizer use periods from 3 to 5. Therefore, it can be concluded that applying organic fertilizers especially composted form would have, useful effects on plant growth and increasing the concentration of N, P and K of wheat leaf.