جامعه‌شناسي تاريخي موقعيت و عملكرد اقليت‌هاي مذهبي در شهر اصفهان دوره صفوي(مطالعه موردي: ارامنه جلفاي اصفهان در عصر صفوي)

The Sociology of Position and Performance of Religious Minorities in Isfahan during Safavid Period(Case Study: Isfahan Julfa Armenians)

از ديدگاه جامعه‌شناسي اقليت‌هاي قومي و ديني به‌عنوان گروهي كه به‌دليل تفاوت‌هايشان با گروه اكثريت در معرض تبعيض‌ها و تمايزات قرار دارند و از مشاركت در زندگي اجتماعي كناره‌گيري مي‌كنند، تعريف شده‌اند. اين شاخص‌ها در بسياري از جوامع مشاهده‌ مي‌شود، اما مطالعه‌اي تحقيقي با روش مطالعات «جامعه‌شناسي تاريخي» درباره ارامنه ساكن جلفاي اصفهان در دوره صفوي نشان مي‌دهد كه با وجود مشخصات ظاهري اين قوم، به‌مثابه يك اقليت، موقعيت نسبتاً ممتازي در جامعه و بالتبع عملكرد موفقي در زندگي اجتماعي پايتخت صفويان داشته‌اند. اين مطالعه كه از نوع تحقيقات تاريخي است و به روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از منابع كتاب‌خانه‌اي صورت گرفته، در پي پاسخ‌گويي به اين سوال است: موقعيت و عملكرد ارامنه در ساختار اجتماعي اصفهان عصر صفوي چگونه بوده است؟ نتيجه تحقيق كه حاصل جمع‌آوري اطلاعات و استخراج داده‌هاي تحقيق با استفاده از استدلال‌هاي تاريخي و نمودارهاي آماري است، نشان مي‌دهد تعامل سازنده بين اين گروه با دولت‌مردان صفوي و تلاش صفويان براي رونق تجارت، افزايش جمعيت پايتخت خود، كسب اعتبار بين‌المللي، و عملكرد درست ارامنه در مسايل و مسيوليت‌هايي كه به آن‌ها واگذار شد، زندگي مسالمت‌آميزي را براي اين اقليت در آن دوره تاريخي رقم زد. اين نتايج مي‌تواند در تحليل جامع‌نگر به جايگاه اقليت‌ها در دوره صفويه كمك كند.

From a sociological viewpoint, tribal and religious minorities due to their differences from majority section are under discrimination and they avoid taking part in social life. Although these distinctive behaviors can be seen in modern world and many historical societies, a sociological and historical study in Isfahan Jolfa about Armenians during Safavid showed that this minority section enjoyed an excellent enhance and they had a successful action in social life in Isfahan as a capital city of Safavid. This study was documented with historical sources in the area of social affairs and tries to answer the historical question, That is: How was the position and performance of Armenians in Isfahan at Safavid period as a minority group? And how this performance made Armenians and Julfa so famous at that time? Data collection and inferring the research data was depicted by historical inferencing and quantitative techniques at the end of this paper. This constructive and positive interaction between this group and Safavid politicians constructive and positive interaction between this group and Safavid politicians carried many positive things such as a better trading a growth in the population of the capital city a reliable international validity, Armenian right behavior and actions in their different social responsibilities encouraged politicians to give them more responsibilities. They had a friendly relationship with other groups at that time. This performance can be documented in the study of this minority group.