ارتباط شاخص توده بدني، ديابت و تيروييد با استيوپروز در مراجعه كنندگان به مراكز سنجش استخوان

Relationship between body mass index, diabetes, thyroid diseases and osteoporosis

استيوپروز، شايع‌ترين بيماري متابوليك استخوان است كه با كاهش توده استخوان و اضمحلال ريزساختاري بافت استخوان مشخص مي‌شود. استيوپروز يك مشكل هتروژن پيچيده است و از جهت علت شناسي، علت شناخته‌ شده‌اي ندارد. هنوز نقش لاغري و اختلالات عملكردي نظير ديابت و بيماري‌هاي تيروييد در بروز اين پديده دقيقاً مشخص نيست، از اين رو، مطالعه حاضر با هدف بررسي ارتباط بين استيوپروز با شاخص توده بدني Body Mass Index-BMI، ديابت و بيماري‌هاي تيروييد در مراجعه كنندگان به مراكز تراكم سنجي شهر گرگان صورت پذيرفت. در اين مطالعه مقطعي ـ تحليلي 300 نفر از ميان مراجعه كنندگان به مراكز تراكم سنجي شهر گرگان (3000 نفر) به روش نمونه گيري تصادفي انتخاب شدند. اطلاعات عمومي، شرح حال بيماري ديابت (براساس علايم و نتايج آزمون قند خون)، بيماري‌هاي تيروييد (بر اساس نتايج آزمون TSH سطح و T4 آزاد سرم) و اطلاعات حاصل از تراكم سنجي استخراج و جمع آوري گرديد. تحليل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون‌هاي كاي دو، تحليل واريانس و رگرسيون ساده خطي صورت پذيرفته و سطح معني‌داري براي تمام آزمون‌ها 0.05 در نظر گرفته شد. ميانگين شاخص توده بدني 28.14 كيلوگرم بر متر مربع و ميانگين تراكم توده استخوان در ناحيه كمر 0.928 و در ناحيه فمور 0.778 گرم بر سانتي متر مربع بود. ميانگين و انحراف معيار شاخص توده بدني درا فراد استيوپروتيك در ناحيه كمر و فمور به ترتيب برابر با 5.62±94.25 و 5.20±26.95 بود. رابطه شاخص توده بدني و وضعيت تراكم توده استخواني در ناحيه كمر و ناحيه فمور از لحاظ آماري معني‌دار بود، ولي رابطه ديابت و بيماري‌هاي تيروييد با وضعيت تراكم توده استخواني در ناحيه فمور و كمر معني‌دار نبود. نتايج رگرسيون ساده خطي نشان داد كه ارتباط BMI با تراكم توده استخواني در ناحيه كمر (ضريب بتا برابر 0.013) و فمور (ضريب بتا برابر 0.004) از لحاظ آماري معني‌دار است. نتايج اين مطالعه نشان داد كه افراد كم وزن بيش از سايرين مستعد استيوپروز هستند، ولي هيچ ارتباطي ميان ديابت و بيماري‌هاي تيروييد با استيوپروز در اين مطالعه يافت نشد.

Objective: To evaluate the relation between BMI, diabetes and thyroid diseases with osteoporosis. Methods: From 3000 subjects referred to the densitometry centers of Gorgan, 300 subjects were selected via a systematic random sampling method. Individual characteristics, Diabetes (according to Symptoms and FBS results), Thyroid diseases (according to TSH and T4 level results) and densitometry results were collected from densitometry records. Data were analyzed by SPSS and chi square, ANOVA and simple linear regression tests. A p-value less than 0.05 considered as a significant. Results: BMI mean was 28.14 kg/m2, lumbar and femoral BMD mean was 0.92and 0.77 respectively. BMI Mean ± SD in osteoporotic subjects in lumbar and femoral region was 25.94 ± 5.62 and 26.95 ± 5.20. Relation between BMI and osteoporosis in lumbar and femoral region was significant but relation between diabetes and thyroid diseases with osteoporosis in lumbar and femoral region was not significant. Simple linear regression results shows that BMI was statistically significant with osteoporosis in lumbar (B: 0.013) and femoral (B: 0.004) region. Conclusion: Our finding revealed that underweight subjects are more susceptible to osteoporosis but this study could not detect any association between diabetes and thyroid disease with osteoporosis.