تحليل جنسيتي از زندگي پس از طلاق: مطالعه كيفي

Gender Analysis of Life after Divorce: a Qualitative Study

روند رو به رشد طلاق در دهه اخير و متعاقب آن افزايش تعداد زنان و مرداني كه تجربه طلاق داشته اند، لزوم توجه به زندگي پس از طلاق را بيش از پيش آشكار مي نمايد. در اين ميان، مطالعه نحوه مواجهه سوژه هاي مطلقه با زندگي پس از طلاق و نيز درك و تصور آنها به ويژه با اتخاذ رويكردي جنسيتي، حوزه اي عموماً مغفول مانده در جامعه شناسي ايراني است. از اين رو پژوهش حاضر درصدد است تا با اتخاذ روش شناسي كيفي و با كاربست تكنيك مصاحبه عميق نيمه-ساختاريافته با 36 مرد و زن مطلقه ساكن در شهر تهران،‌ به كشف درك سوژه ها از ابعاد گوناگون زندگي پس از طلاق و تفاوت‌هاي جنسيتي موجود در نحوه مواجهه افراد در اين ابعاد بپردازد. نتايج اين تحقيق حاكي از آن است كه با وقوع طلاق تغييرات متعددي در ابعاد گوناگون زندگي كنشگران ايجاد مي گردد؛ از اين رو كنشگران بايستي در حيطه هاي عاطفي، جنسي، اقتصادي، روانشناختي، ارتباطي، اجتماعي و مديريت فرزند به تعاملات جديدي در زندگي خود بپردازند. از سويي فرهنگ جنسيتي، نابرابري جنسيتي در دسترسي به انواع سرمايه ها، تمايزات حقوقي، تفاوت در عادت واره ها و نقش هاي جنسيتي و نيز نحوه جامعه پذيري متمايز زنان و مردان منجر به تعاملات گوناگون و نحوه مواجهه متفاوت آنان پس از طلاق خواهد شد. يافته ها حاكي از آن است كه زنان در مقايسه با مردان پيامدهاي متفاوتي را پس از طلاق تجربه مي كنند و در مجموع با چالش هاي مضاعفي در زندگي خود پس از طلاق روبرو هستند.

The increasing trend of divorce during recent decade and consequently a rise in the number of men and women who have experienced divorce, clarifies the importance of paying attention to post-divorce life. However the study of how divorced subjects deal with life after divorce and also their perception, especially with a gender approach has been a neglected area in the Iranian sociology. Therefore the present research attempts to adopt a quantitative methodology and to apply in depth semi structured interviews with 36 divorced men and women in Tehran to discover the perception of subjects of different aspects of life after divorce and gender differences, in the way people deal with the situation. The results show that with divorce several changes develop in various aspects of life of actors. Therefore actors should take new interaction policies in the areas of emotional, sexual, economic, psychological, relational, social, parenting, and home management in their lives. Also, gender culture, gender inequality in access to a variety of investments, legal distinctions, differences in habits, gender roles, distinctive sense of community of men and women, lead in various interactions and deal differently with divorce when it happens. The results indicate that, women compared to men experience different aftermaths of divorce and, by and large, they face with doubled challenges.