بررسي تاثير نوع جنگل‌كاري بر ويژگيهاي كيفي و ذخيره كربن خاك در ايستگاه صفرابسته، استان گيلان

Effects of plantation on soil quality indicators and carbon sequestration in Safrabasteh Poplar research station in Guilan province

از آنجايي كه نوع پوشش گياهي بر ذخيره كربن آلي خاك و خصوصيات كيفي خاك تاثير بسزايي دارد، به‌منظور بررسي اين تاثير، دو منطقه با توده خالص دارتالاب و مخلوط صنوبر و توسكا در ايستگاه تحقيقاتي صفرابسته استان گيلان انتخاب شد. در هر توده پروفيل‌هاي خاك حفر و خصوصيات مورفولوژيكي، فيزيكي و شيميايي در آنها مطابق روشهاي استاندارد مطالعه و اندازه‌گيري گرديد. بررسيها نشان داد كه ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها، وزن مخصوص ظاهري و هدايت هيدروليكي خاكها در دو قطعه تفاوت معني‌داري (01/0 > p) دارند. پايداري خاكدانه‌ها و هدايت هيدروليكي اشباع در توده دارتالاب بيشتر از توده صنوبر و توسكا بود. توده دارتالاب به‌دليل داشتن مقدار كربن آلي بيشتر، داراي وزن مخصوص ظاهري كمتري بود. درصد كربن آلي با اندازه خاكدانه‌ها رابطه مستقيم و با مقدار كربنات كلسيم رابطه معكوس نشان داد، به‌طوري كه حداكثر تجمع كربن آلي در خاكدانه‌هاي با قطر بزرگتر از 6 ميلي‌متر و حداكثر تجمع كربنات كلسيم در خاكدانه‌هاي با قطر 25/0 تا 6/0 ميلي‌متر مشاهده شد. مقدار ذخيره كربن در لايه‌هاي آلي و معدني توده صنوبر- توسكا به‌ترتيب 50/112 و 73/85 و در دارتالاب به‌ترتيب 08/123 و 97/102 تن در هكتار بود. يافته‌هاي تحقيق نشان داد كه توده دارتالاب در مقايسه با توده مخلوط صنوبر و توسكا كربن آلي بيشتري در خاك ذخيره مي‌كند و نوع پوشش گياهي تاثير معني‌داري بر ترسيب كربن در خاك دارد و از اين طريق خصوصيات كيفي خاك را كنترل مي‌كند.

Vegetation has a major impact on carbon sequestration and soil quality. In order to assess the effect of vegetation type on soil attributes, two different plantation of pure Bald Cypress (Taxodium distichum) and mixed Alder (Alnus subcordata) with Poplar (Populus deltoides) were selected in Safrabasteh Poplar Research Station, Guilan province. In each site morphological, physical and chemical soil properties were studied and compared with each other. The results showed that wet aggregate stability measured as mean weight diameter, bulk density and saturated hydraulic conductivity were significantly different between the two sites. The wet aggregate stability and soil hydraulic conductivity were significantly higher in soil of bald cypress stand compared to soil of alder and poplar stand. The soil with bald cypress stand had more organic carbon and lower bulk density compared to the soil with alder and poplar stand. The organic carbon content had a positive correlation with size of aggregates and a negative correlation with CaCO3 content of soils. The highest concentration of carbon was measured for aggregates with diameter greater than 6 mm. In contrast, aggregates with diameter of 0.25-0.6 mm had the highest concentration of CaCO3. The organic carbon contents of organic and mineral layers for soil with poplar and alder stand were 112.5 and 85.73 ton/ha and for soil with bald cypress stand were 123.08 and 102.97 ton/ha, respectively. The findings of this research indicate that vegetation cover has major impact on carbon sequestration and thereby controls quality indicators of soils. Bald cypress accumulated significantly more organic carbon in soil compared to the mixed alder and poplar stand.