تحليل اكولوژيكي پارك‌هاي شهري (مطالعه موردي: مشهد)

Ecological Analysis of Urban Parks (case study:Mashhad

انديشه اكولوژيكي در مفاهيمي مانند توسعه پايدار، شهر اكولوژيكي و پارك‏هاي اكولوژيكي متجلي مي‏شود، نماد توسعه شهري پايدار اكولوژيكي، احداث پارك‌هاي شهري منطبق با شاخص‌هاي اكولوژيكي است. مقاله با هدف ارايه ضوابط و معيارهاي برنامه‏ريزي و طراحي اكولوژيكي پارك‌هاي شهري و امكان استفاده از آنها در طراحي پارك‌هاي جديد و موجود تهيه شده است و مقايسه سه نمونه از پارك‌هاي موجود مشهد با اصول پارك‌هاي اكولوژيكي و شناخت تفاوت‌ها و شباهت‌ها نتيجه كار است. اطلاعات به دو صورت اسنادي و ميداني جمع‌آوري شده است. جامعه آماري تحقيق كليه پارك‌هاي مشهد و جامعه نمونه سه پارك ملت، وحدت و كوهسنگي است. بررسي و ارزيابي شاخص‌هاي اكولوژيك در سه محور عمده كالبدي و طراحي اكولوژيكي، زيست محيطي و فرهنگي- آموزشي در سه پارك نمونه نشان داد كه وضعيت جاري در اين پارك‌ها از ديد اكولوژيكي نامناسب بوده كه نشان از غيراكولوژيكي بودن اين پارك‌ها دارد. ميانگين شاخص‌هاي رعايت شده در ساختمان‌هاي كل پارك‌هاي مورد مطالعه و در بين شاخص‌هاي 17 گانه، برابر 9/10 درصد و اين ميزان براي معابر اصلي 37 درصد و براي معابر فرعي 6/45 درصد است. فضاي بازي كودكان و پاركينگ‏ها نيز به ترتيب داراي ميانگين 7/58 و 8/11 درصد هستند. با توجه به ميانگين امتيازهاي به‌دست آمده در مورد هر شاخص و فاصله بسيار زياد اين پارك‌ها از شاخص‌هاي پارك‌هاي اكولوژيكي و به منظور ارتقاي سطح كيفي پارك‌هاي موجود مشهد پيشنهادهايي در سطوح خرد و كلان مديريتي، برنامه ريزي و طراحي فضاهاي سبز شهري ارايه شده است.

The distinguishing characteristic in the third millennium is planning based on principles of sustainable development in line with nature and all activities related to urban issues. Ecological concepts and consequently ecological park refers to a comprehensive and integrated set of measures which create coordination, balance between the constituent elements of the park in order to establish sustainable development. It means that environmentally friendly plants are not the only matter ,so at the same time recycling and saving energy is also considered. We can say that it includes such a wide scale of ecological indicators of environmental variables energy use and materials used which has been considered in this paper. Evidence in planning and designing urban green spaces that are currently used, indicating the fact that the idea of ecological design is very poor. The idea of using ecological parks needs theoretical foundations, principles, criteria, standards and providing them from one side and comparison of existing parks and identifies the similarities and differences with these criteria, from the other side, which are consider in this paper. This paper aims to provide standards and criteria for ecological planning and design of urban parks and use them in the design of new and existing parks consistent with its criteria then the comparison of three existing parks and ecological parks in Mashhad with the principles and finding differences and similarities as the last purpose. So the ecological landscape thinking will be clear at the end.