ويژگي‌هاي زيستي Cadra cautella (Lep.: Pyralidae) روي ارقام مختلف خرماي انباري ايران

Biological characteristics of Cadra cautella (Lep.: Pyralidae) on different varieties of stored date palm fruit of Iran

يكي از عوامل محدود‌كننده‌ي صادرات خرماي ايران، آفات پس از برداشت مي‌باشند و شب‌پره‌ي خشكبار، Cadra cautella Walker، يكي از آفات پس از برداشت خرما مي‌باشد. تا‌كنون زيست‌شناسي اين آفت روي ارقام مهم صادراتي خرماي انباري كشور بررسي نشده است. در اين پژوهش درصد بقا ، طول دوره‌ي رشدي، باروري، طول دوره‌ي تخم‌گذاري و پس از تخم‌گذاري و طول عمر حشرات كامل آفت روي چهار رقم خرماي انباري (زاهدي، پيارم، ربي و ديري) مورد مطالعه قرار گرفت. آزمايش‌ها در اتاق حرارت ثابت (دما 1 ± 29 درجه‌ي سلسيوس، رطوبت نسبي 5 ± 60% و دوره‌ي نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي) انجام شد. بيشترين درصد بقا مرحله‌ي تخم (66/92%) و لاروي (89/85%) روي رقم زاهدي و بيشترين بقا مرحله‌ي شفيره روي رقم ربي (100%) مشاهده شد. كوتاه‌ترين طول دوره‌ي لاروي به‌مدت 41/1 ± 93/32 و 87/1 ± 37/33 روز به‌ترتيب روي ارقام ديري و زاهدي ملاحظه شد. همچنين كوتاه‌ترين طول كل دوره‌ي رشدي از تخم تا حشره‌ي كامل، به مدت 15/1 ± 91/40 و 59/1 ± 97/40 روز براي حشرات نر به‌ترتيب در ارقام زاهدي و ديري و 47/2 ± 76/43 روز براي حشرات ماده در رقم ديري مشاهده شد. طولاني‌ترين طول دوره‌ي رشدي از تخم تا حشره‌ي كامل براي حشرات نر به ‌مدت 50/1 ± 61/47 روز روي رقم پيارم بود و براي حشرات ماده به مدت 31/2 ± 88/55 و 87/3 ± 37/55 روز به‌ترتيب روي ارقام پيارم و ربي مشاهده شد. بيشترين و كمترين ميزان باروري به‌ترتيب در ارقام زاهدي (53/8 ± 00/247 تخم به ازا هر حشره‌ي ماده) و پيارم (06/12 ± 40/147 تخم به ازا هر حشره‌ي ماده) رخ داد. در مجموع مطلوبيت ارقام خرماي انباري مورد آزمايش براي C. cautella به‌ترتيب شامل ارقام زاهدي، ديري، ربي و پيارم بود. نتايج اين تحقيق مي‌تواند در تدوين برنامه‌هاي مديريتي كنترل آفات انباري خرما موثر واقع شود.

The postharvest pests, including the dried fruit moth Cadra cautella Walker, are important limiting factors in the exportation of dates. The biology of C. cautella, its survivorship, developmental time, fecundity, oviposition, post oviposition period, as well as longevity of the adults were studied on four date palm varieties of Zahedi, Piarom, Rabbi, and Deyri under laboratory conditions in Iran. The experiments were carried out at constant temperature room (29 ± 1 °C, 60 ± 5% RH and photoperiod 16L: 8D hrs.). The highest survivorship of egg and larval stages was recorded 92.66%, 85.89% on Zahedi and 100% for pupal stage on Rabbi. The shortest larval period was 32.93 ± 1.41 days and 33.37 ± 1.87 days on Deyri and Zahedi respectively. The shortest total development time for males from egg to adult was 40.91 ± 1.15 days and 40.97 ± 1.59 days on Zahedi and Deyri respectively and for females was 43.76 ± 2.47 days on Deyri. The longest total development time for males was 47.61 ± 1.50 days on Piarom and for female was 55.88 ± 2.31 and 55.37 ± 3.87 days on Piarom and Rabbi respectively. The highest (247.00 ± 8.53 eggs per female) and lowest (147.40 ± 12.06 eggs per female) fecundity occurred on Zahedi and Piarom, respectively. The date palm varieties Zahedi, Deyri, Rabbi and Piarom are found to be on preferrence order for C. cautella. The results of this study would be useful for planning pest management strategies in date palm fruit storages.