Entrapment of two-spotted spider mite, Tetranychus urticae (Acari: Prostigmata: Tetranychidae), by type IV glandular trichomes of Lycopersicon species

كنه‌ي تارتن دولكه‌اي به بسياري از آفت‌كش‌هاي مورد استفاده در مزارع گوجه‌فرنگي مقاوم شده است. يك روش جايگزين براي كنترل آفت، استفاده از گياه ميزبان مقاوم است كه به وسيله‌ي كرك‌هاي غده‌اي ايجاد مي‌شود. در اين تحقيق نقش كرك‌هاي غده‌اي نوع IV در به دام انداختن و مرگ كنه‌ي تارتن، در برگچه‌هاي داراي كرك و فاقد كرك لاين‌هاي مختلف گونه‌هاي Lycopersicon hirsutum Humb & Bonpl (لاين‌هاي LA1740، LA1777 و LA2860)، L. pennellii (Corr) D’Arcy (لاين‌هاي LA2963 و LA2580) و L. esculentum Mill (رقم Sankranthi) بررسي شد. سومين برگچه‌ي انتهايي انتخاب شد و ديسك‌هاي برگي تهيه گرديد. ده عدد كنه‌ي ماده‌ي بالغ روي سطح فوقاني هر ديسك قرار داده شد و پس از دو ساعت تعداد كنه‌هاي به دام افتاده، به دام نيفتاده و غرق شده در آب شمارش شد. پس از 24 و 48 ساعت نيز تعداد كنه‌هاي مرده، ‌در حال مرگ و غرق شده در آب شمارش شدند. بالاترين ميزان به دام افتادن در L. hirsutum LA1777 مشاهده شد، در‌حالي‌كه هيچ كنه‌اي روي L. esculentum به دام نيفتاد. ميزان مرگ و مير روي L. hirsutum و L. pennellii بسيار بالا بود، در‌حالي‌كه روي رقم حساس Sankranthi بسيار پايين بود. كرك‌هاي غده‌اي نوع IV روي L. esculentum مشاهده نشدند، در‌حالي‌كه بيش‌ترين تراكم آن‌ها روي سطوح بالايي و زيرين برگ‌هاي L. hirsutum LA1777 (به‌ترتيب 72/86 و 44/34 كرك بر ميلي‌متر مربع) مشاهده شد. حذف كرك‌هاي غده‌اي موجب افزايش زنده‌ماني كنه‌ي تارتن‌ روي لاين‌هاي‌ مقاوم ‌شد. همبستگي بين تراكم كرك‌هاي غده‌اي نوع IV و به دام افتادن كنه‌ي تارتن دولكه‌اي معني‌دار و مثبت بود.

Two-spotted spider mite (TSSM) is becoming resistant to many of the pesticides used in the tomato fields. A potential alternative method of control is host plant resistance, which may be mediated by glandular trichomes. In this experiment, level of entrapment and mortality of the pest by type IV glandular trichomes were studied on accessions of Lycopersicon hirsutum Humb & Bonpl, L. pennellii (Cor.) D’Arcy and L. esculentum Mill on leaflets with trichomes intact or with exudates removed. Three accessions of L. hirsutum (LA1740, LA1777 and LA2860), two accessions of L. pennellii (LA2963 and LA2580) and one susceptible variety (Sankranthi) of L. esculentum were used. Leaflets from the terminal pair of the third-last fully expanded leaves were excised and leaf disks prepared. Ten female mites of Tetranychus orticae Koch were placed on the adaxial leaflet surface of each disk and after 2 h, the number of mites trapped, untrapped and moved into water were recorded. Again after 24 and 48 h, mites were recorded either dead, morbid or moved into water. Results indicated that the highest number of entrapment was on L. hirsutum LA1777, followed by L. pennellii accessions. None of the mites was entrapped on L. esculentum. Moreover, L. hirsutum (LA1777 and LA1740) and L. pennellii accessions had greater number of dead mites than L. esculentum after 48 h. Lycopersicon esculentum did not possess type IV glandular trichomes. The highest density of type IV glandular trichomes was recorded on abaxial and adaxial leaf surfaces of L. hirsutum LA1777 (86.72 and 34.44 trichomes/mm², respectively). Removal of trichome exudates has significantly increased the mite survival in resistant accessions. Correlation between the density of type IV glandular trichomes and entrapment rate of TSSM was significantly positive.