كليدواژه :
بيمارستان , مكان‌يابي , تحليل فضايي , همجواري , زلزله
چكيده فارسي :
پهنه‌بندي شهر تهران به‌منظور استقرار بهينه بيمارستان‌ها در شرايط عادي و بحران (زلزله)
غزال عبداللهي1، مهين نسترن2، صفورا مختارزاده3، محمود جمشيدي4
1- نويسنده مسيول: دانشجوي كارشناسي ارشد برنامه‌ريزي شهري و منطقه‌اي دانشگاه هنر اصفهان.
Email: ghazal.abdollahi@yahoo.com
2- دكتراي جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري، استاديار گروه شهرسازي دانشگاه هنر
3- كارشناس ارشد برنامه‌ريزي شهري و منطقه‌اي دانشگاه هنر اصفهان.
4- كارشناس ارشد آمار و كارشناس ارشد جغرافيا و برنامه‌ريزي.
تاريخ وصول: 15/12/90 تاريخ پذيرش: 6/3/91
چكيده
مقدمه: در ميان حوادث و بلاياي طبيعي، زلزله، به دليل غيرقابل پيش بيني بودن، يكي از مخرب‌ترين اين بلايا به شمار مي رود. شهر تهران با جمعيتي در حدود 8/7 ميليون نفر داراي توان لرزه‌اي بالا و با گسل‌‌هاي فعال و متعدد است. يكي از كاربري هاي موثر در كاهش آسيب هاي ناشي از زلزله، بيمارستان ها مي-باشند. بيمارستان ها مشكلات متعددي در زمينه موقعيت و مكان قرارگيري شان دارند كه مي تواند در شرايط بحران نقش مهم و حياتي اين مراكز را كاهش دهد. تاكنون مطالعات انجام شده در ارتباط با بيمارستان ها در شرايط زلزله جامع نبوده و هر يك از آنها به بررسي بخشي از مسايل آن پرداخته اند. لذا در اين مقاله، تمامي معيارهاي تعيين كننده در مكان‌يابي بيمارستان ها در شرايط عادي و بحران (زلزله) مشخص و سپس اين معيارها با يكديگر تلفيق و پهنه-هاي مناسب براي استقرار اين كاربري حساس و مهم تعيين شده اند. نتايج حاصل از اين تلفيق با وضع موجود بيمارستان ها مقايسه و شرايط هريك از بيمارستان ها براي رويارويي با زلزله مشخص شده است.
روش ها: اين تحقيق از نظر هدف، كاربردي و از نظر روش توصيفي- تحليلي است. روش جمع آوري داده ها اسنادي و كتابخانه اي مي باشد. روش تجزيه و تحليل داده ها براي وزن دهي به معيارها فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و ابزار تحليل، GIS و نوار ابزار تحليل فضايي است.
يافته ها: يافته هاي پ‍ژوهش شامل تعيين پهنه هاي مناسب براي استقرار بيمارستان هاي شهر تهران، با توجه به معيارهاي هم جواري، مكاني و دسترسي در شرايط عادي و بحران و همچنين تحليل بيمارستان ها براساس اين پهنه‌ها مي‌باشد.
نتيجه گيري: نتايج نشان مي دهد نزديك به نيمي از بيمارستان هاي تهران در پهنه هاي نامناسب مكان يابي شده اند كه در صورت عدم مقاوم سازي نمي توانند نقش حياتي خود را در زمان بحران ايفا نمايند. بر اين اساس، بيمارستان‌ها مي بايست متناسب با وضعيت پهنه اي كه در آن واقع شده اند، تجهيز و در برابر زلزله مقاوم گردند.
كلمات كليدي: بيمارستان، مكان‌يابي، تحليل فضايي، همجواري، زلزله.
چكيده لاتين :
Zoning of Tehran city in order to establish hospitals in normal and crisis circumstances (earthquake)
Corresponding author: Ghazal Abdollahi, MA student in urban and regional planning, Isfahan Art University, Iran Email: ghazal.abdollahi@yahoo.com
Mahin Nastaran, PhD in Geography and Urban Planning, Department of Urban Planning, University of the Arts, Iran
Safura Mokhtarzadeh, MA of Urban and Regional Planning Program the Isfahan Art University, Iran
Mahmoud Jamshidi, MA of Statistics Master of Geography and Planning, Iran
Received: 2011-11-11 Accepted: 2012-05-06
Abstract
Introduction:
Earthquake is the most destructive disaster among all nature disasters due to its unpredictability. Tehran, with a population of 7/8 million people, has high seismic potential with many active faults. Hospitals are one of the most effective land uses in decreasing damages caused by earthquake. Hospitals have so many problems with their locations. Inappropriate locations reduce the efficiency of the hospitals in critical conditions. The studies conducted in hospitals about earthquake situations were not comprehensive up to now and each of them investigates the hospitals from one point. So in this research, the indexes for assessing the hospitals were codified comprehensively and then they were integrated with each other. At the end, the results were compared with the current status of hospitals; the situations of each hospital were specified to cope with earthquake.
Methods:
In this descriptive and analytical study, data was collected by library and collection of archives and documents. Data was analyzed by Analysis Hierarchical Process (AHP) to weight the criteria using GIS and Spatial Analysis extension for combination of criteria.
Findings:
According to the results, the most adequate places for Tehran hospitals are adjacent, accessibility and spatial points in normal and crisis situations based on the mentioned zones.
Conclusion:
The results show that more than half of Tehran hospitals has placed in inappropriate zones. If hospitals don’t become resistance, they cannot play their vital role in critical conditions. So, the hospitals must be equipped regarding their problems in adjacent or accessibility or location.
Keywords: hospital, locate, spatial analysis, adjacent, earthquake
