بررسي و تحليل وضعيت فردي و اجتماعي در بازماندگان بحران

The study of individual and social situations of survivors in disasters and crises

بررسي و تحليل وضعيت فردي و اجتماعي در بازماندگان بحران سيد صمد آقاميري1، مهوش رضايي زنگنه2، آذين پشتيار3 1- نويسنده مسيول: دكتراي حرفه‌اي، موسسه علمي- كاربردي هلال احمر Email: samad_aghamiri@yahoo.com 2- كارشناس ارشد راهنمايي و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامي واحد رودهن 3- مهندسي كامپيوتر- سخت‌افزار – دانشگاه آزاد تهران جنوب وصول مقاله: 18/5/91 پذيرش مقاله: 5/6/91 چكيده مقدمه: حوادث و بلايا هر ساله در جهان منجر به مرگ و معلوليت جسمي و رواني ميليون‌ها نفر و صدمات مالي بسياري مي گردد. به دنبال هر حادثه و بلايي استرس هاي رواني زيادي به بازماندگان وارد مي‌شود كه مي‌تواند اثرات جبران‌ناپذيري را برجاي گذارد؛ لذا سياست‌گذاري‌هاي ويژه در اين خصوص مي‌تواند از پيامدها و عوارض روان‌شناختي آن جلوگيري كند. روش‌ها: اين پژوهش به روش كيفي و به‌صورت تلفيقي از طريق مشاهده ميداني، بررسي گزارش‌ها و مصاحبه عميق با مسيولان استخراج شد. پس از جمع‌آوري داده‌ها، اطلاعات تحليل گرديد. جامعه مورد پژوهش را تمامي مقالات مربوط به حوزه عوارض ناشي از بحران تشكيل مي‌دهد. يافته‌ها: يكي از پيامدهاي نامطلوب بحران، شيوع اختلالات رواني در بين بازماندگان است كه آگاهي و سازماندهي مناسب در مقابله با بلايا و حوادث موجب كاهش شيوع اختلالات رواني مي شود. از شايع ترين مشكلات روحي- رواني آسيب‌ديدگان مي‌توان به يادآوري مكرر صحنه هاي حادثه در فكر و ذهن، در خواب و بيداري، مثل تخريب منازل، اجساد و مجروحان، به‌خصوص اطفال زير آوار مانده، احساس غمگيني و نااميدي، تحريك‌پذيري، ترس از تنها ماندن و نگراني در مورد آينده نامعلوم اشاره كرد. نتيجه‌گيري: با توجه به اهميت بهداشت رواني و تامين سلامت روحي- رواني تمامي افراد زمان وقوع بحران و بازماندگان بحران، لازم مي باشد تا تمهيداتي در اين خصوص انجام گيرد. در چنين شرايطي اعمال مديريت صحيح و منطقي توسط سازمان ها، مسيولان و امدادگران و نيز نحوه عملكرد آنان در بازگرداندن شرايط مناسب روحي- رواني و اجتماعي قبل و همچنين جلوگيري از پيامدهاي منفي و ديرپاي روان‌شناختي از اهميت ويژه اي برخوردار است. كلمات كليدي: بحران، بهداشت روحي- رواني، اختلالات استرس.

The study of individual and social situations of survivors in disasters and crises Corresponding author: Seyyed Samad Aghamiri, MD, Institute of Applied Science of Red Crescent Society, Tehran, Iran Email: samad_aghamiri@yahoo.com Mahvash Rezaee Zanganeh, MA in Guidance and Counseling, Roudehen Islamic Azad University, Iran Azin Poshtyar, BSc in Computer Engineering, Islamic Azad University South Tehran Branch, Tehran Iran Received: 2012-08-08 Accepted: 2012-08-26 Abstract Introduction: Every year disasters lead to the death of millions, physical and mental disabilities and also financial losses in the world. Disasters cause a lot of mental stress on survivors which can cause the irreversible effects. So, the psychological side effects and outcomes, in this regard, can be prevented by appropriate policies. Methods: In this qualitative study, data was collected and analyzed by a combination of field observation, in-depth interviews and reports with officials. All papers related to the disasters and crises side effects were studied. Findings: Prevalence of mental disorders among survivors is one of the negative consequences of the crisis. Mental disorders can be reduced by awareness and appropriate organizing in response to disasters. The most common mental and psychological problems are as follows: recalling the scene of disasters in the mind, in sleep and wakefulness such as houses destruction; the bodies and injured particularly children under debris; feeling of sadness and hopelessness; irritability; fear of being alone; and concerning about the uncertain future. Conclusion: For survivors, it is necessary to prepare mental health regarding the importance of mental and psychological health in disasters and crises. In these circumstances, it is important to avoid negative and lasting psychological consequences with proper management by organizations, officials and relief workers and their performance in order to restore mental and social situations of affected people. Keywords: disaster, mental health, stress disorders