تحليل جمعيت شناختي فرهنگ سازماني در سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران

An Analysis of the Organizational Culture in the National Library and Archives of I. R. of Iran and its Relationship with Staffʹʹ Demographic Characteristics

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعيين وضعيت جمعيت‌شناختي فرهنگ سازماني در سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران با استفاده از مدل رابينز انجام شده است. روش: روش پژوهش پيمايشي و جامعه پژوهش شامل 609 نفر از كاركنان سازمان است كه حداقل داراي مدرك كارداني هستند. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه ويژگي هاي جمعيت شناختي با 8 سوال و پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازماني رابينز با 30 سوال است كه با استفاده از آنها نظرات 416 نفر از كاركنان سازمان گردآوري شد. يافته ها: بر اساس يافته هاي پژوهش، فرهنگ سازماني سازمان اسناد و كتابخانه ملي با ميانگين 85/2 در مقياس ليكرت از ديدگاه كاركنان در سطح متوسطي قرار دارد و متغيرهاي جنسيت، وضعي تاهل و سن كاركنان با هيچ يك از مولفه هاي فرهنگ سازماني داراي رابطه معني دار نبود. از ميان مولفه هاي فرهنگ سازماني بين «هويت»، «سيستم پاداش» و «سازش با پديده تعارض»، و سابقه كار كاركنان كتابخانه ملي رابطه معني دار و مثبت وجود داشت و رابطه فرهنگ سازماني با سابقه كار آنها در حالت كلي، معني دار و مثبت بود. از ميان مولفه هاي فرهنگ سازماني بين مولفه‌هاي «رهبري»، «يكپارچگي» و «حمايت مديريت»، و داشتن تحصيلات در رشته كتابداري رابطه مثبت و معني داري وجود داشت. اصالت/ارزش: فرهنگ سازماني، عاملي نامحسوس اما تاثير گذار در هدايت و كنترل رفتار اعضاي سازمان هاست. از آن جا كه كتابخانه ملي رسالت ويژه‌اي در امر حفظ و گسترش فرهنگ و اشاعه اطلاعات در سطح جامعه به عهده دارد، مطالعه فرهنگ سازماني اين مركز و رابطه آن با ويژگي هاي جمعيت شناختي كاركنان مي تواند با شناسايي كاستي ها، زمينه ساز برنامه ريزي در جهت بهسازي فرهنگ سازماني و در نتيجه افزايش رضايت كاركنان و بهره وري و توانمندسازي هر چه بيشتر سازمان باشد.

Purpose: The aim of the present research is to identify the organizational culture in the organization of documents and the National Library of the Islamic Republic of Iran by using Robin’s model. Method: The research method is an analytical survey method. The population consists of 609 staff members of the organization of documents and national library of Iran who have at least an associate degree. The means of collecting data were demographic characteristics questionnaires with 8 questions and Robin’s standard organizational culture questionnaires with 30 questions. By using these questionnaires, the views of 416 staff members in the mentioned organization were collected. Findings: Based on the research findings, the organizational culture in the organization of documents and the national library with the average of 2.85 on the Likert scale was at a medium level. The findings also showed that there was no significant relationship between organizational culture and the variables of gender, marital status, and staff’s age. Among the components of organizational culture, a positive and significant relationship was observed between the "identity", "reward system", and "compromise with conflict phenomenon" on one hand and "work experience" on the hand in the organization of documents and national library. In general, the relationship of organizational culture with work experience in organization of documents and national library was "positive and significant". A positive and significant relationship was observed between “leadership”, “integrity” and “management support”, among other organizational culture components, on one hand and “education in library science course” on the other hand. Originality/Value: Organizational culture is an intangible factor, but effective in conducting and controlling behavior of organization members. Since the national library has a special mission in preserving and expanding culture and disseminating information in society, study of cultural organization of the organization under study and its relation with employees’ demographic characteristics can help managers to identify deficiencies and pave the ways for planning in order to improve organizational culture which increases employees’ satisfaction, productivity, and utility in organization