بررسي چهار روش نمونه برداري به‌منظور برآورد سطح تاج پوشش در جنگلهاي بلوط زاگرس (مطالعه موردي جنگلهاي مهريان شهرستان ياسوج)

Investigation on Four Sampling Methods for Canopy Cover Estimation in Zagros Oak Forests (Case study: Mehrian Forests of Yasuj City

به‌منظور بررسي و تعيين روش نمونه برداري مناسب براي جنگلهاي بلوط ياسوج با توجه به مشخصه دقت آماربرداري (مقدار خطاي قابل قبول) و صحت براي مشخصه سطح تاج‌پوشش در هكتار، چهار روش آماربرداري منظم تصادفي با قطعات نمونه مستطيلي، خط نمونه، نواري و نمونه برداري با مونه بندي (استراتيفيكاسيون) انتخاب و عملكرد آنها در جنگل مورد ارزيابي قرار گرفت. بدين منظور ابتدا يك آماربرداري صددرصد در منطقه اي به وسعت 100 هكتار از جنگلهاي منطقه مهريان ياسوج انجام شد و مختصات جغرافيايي تمامي درختان توسط دستگاه GPS ثبت گرديد. سپس با انتقال اطلاعات حاصل از آماربرداي صددرصد به رايانه، جايگاه درختان در نقشه رقومي منطقه مشخص گرديد و روشهاي آماري مذكور به‌وسيله كامپيوتر در نرم‌افزارهاي AutoCAD، ArcView و ArcInfo در 30 تكرار اجرا و مقادير بدست آمده با مقادير بدست آمده از آماربرداري صددرصد مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه ميانگين واقعي سطح تاج‌پوشش (حاصل از آماربرداري صددرصد) برابر است با 2257 مترمربع در هكتار و در روشهاي آماري منظم تصادفي، خط نمونه با طول ثابت، نواري و استراتيفيكاسيون اين مقدار به‌ترتيب برابر با 2390، 2220، 1995 و 2341 مترمربع در هكتار مي باشد. محاسبه حدود اعتماد در هر چهار روش نشان داد كه حدود اعتماد محاسبه شده براي مشخصه سطح تاج‌پوشش در هكتار، ميانگين واقعي جامعه را دربرمي گيرد. با در نظر گرفتن مقدار درصد خطاي آماربرداري مشخص شد اين مقدار در روشهاي منظم تصادفي، خط نمونه و مونه بندي به‌ترتيب برابر با 18، 4 و 14 درصد مي‌باشد، با توجه به اين كه در روش نواري، آماربرداري مبتني بر اصول آماري نمي باشد، نمي توان درصد خطا و حدود اعتماد (E) را محاسبه نمود، بنابراين براي مقايسه اين روش فقط ميانگين سطح تاج‌پوشش بدست آمده در اين روش با ساير روشها مقايسه شد. همچنين بررسي ميزان صحت نتايج بدست آمده از روشهاي مختلف نشان داد كه نتايج بدست آمده از روش خط نمونه داراي بيشترين ميزان صحت و نتايج بدست آمده از روش نواري داراي كمترين ميزان صحت هستند. بنابراين روش خط نمونه به‌عنوان مناسبترين روش در اينگونه جنگلها معرفي مي گردد.

In order to investigate and determine an appropriate inventory method for Yasuj Oak forests, considering inventory precision (confidence limit) and accuracy for canopy cover parameter per hectare, four methods consisting of: systematic-random (rectangular plots), transect, strip and stratification were selected and their efficiency in the forest was evaluated. For this purpose, at first 100% inventory was applied in 100 hectare area of Yasuj Mehrian Forests, then geographical characteristics of the total trees were recorded, using GPS apparatus. The geographical data were transmitted to computer and the trees positions were identified on the area’s digital map. The data which had been recorded at 30 replicates by the four inventory methods, were analyzes by AutoCAD, Arc View and Arc Info softwareʹs and the outputs were compared with the results of 100% inventory method. The results showed that the real average canopy cover (recorded from 100% inventory) was equal to 2257 m2/ha whereas for the inventory methods of: systematic-random, transect, strip and stratification, was equal to 2390, 2220, 1995 and 2341 m2/ha respectively. The statistical errors for systematic-random, transect and stratification inventory methods were 18, 4 and 14 percent, respectively. Although the strip method is lack of statistical basis, and calculation of sampling error and confidence limit is impossible, but comparing the average canopy cover of this method with the other inventory methods was possible. Overall, the greatest and the lowest accuracy rate belonged to transect and strip methods, respectively. It can be concluded that the transect is the most appropriate inventory method for these forests.