ارزيابي روشهاي چشمي برآورد ميزان بذردهي مازودار (Quercus infectoria Olivier) در جنگلهاي بانه

Evaluation of visual surveys to estimate acorn production of Gall oak (Quercus infectoria Olivier) in Baneh

در اين تحقيق براي اولين بار در ايران با استفاده از سه روش مختلف برآورد چشمي به نامهاي Whitehead، Christisen-Kearby و روش تعديل شده Graves، شمار بذر 120 درخت مازودار (Quercus infectoria Olivier) در جنگلهاي روستاي هلو شهرستان بانه در استان كردستان (زاگرس شمالي) برآورد و همبستگي اين روشها با روش شمارش تاجي مقايسه شد. درختان نمونه با استفاده از روش نمونه‌برداري طبقه اي تصادفي انتخاب و قطر برابرسينه، قطر كوچك و بزرگ تاج آنها اندازه گيري شد. در ابتداي شهريورماه با استفاده از روشهاي اشاره شده، وضعيت بذردهي درختان نمونه رتبه بندي و شاخص بذردهي در هر روش محاسبه شد. سپس كليه بذرها روي تاج نيز به تفكيك درخت شمارش شده و تراكم بذر (شمار بذر در واحد سطح تاج) محاسبه شد. براساس نتايج بدست آمده 24 درخت فاقد بذر بودند و ميانگين تراكم بذر 2/7 بدست آمد. همچنين مقادير شاخص-هاي محاسبه شده روشهاي برآورد چشمي بيانگر بذردهي ضعيف درختان مازودار بود. بررسي همبستگي روشهاي برآورد چشمي با روش شمارش تاجي نشان داد كه هر سه روش همبستگي زيادي دارند، اما بيشترين مقدار ضريب همبستگي (87/0) مربوط به روش Whitehead مي باشد. در مجموع سودمندي روشهاي برآورد چشمي در تعيين وضعيت بذردهي درختان مازودار به دليل سهولت اجرا، هزينه كم و دقت قابل قبول مورد تاييد قرار گرفت.

This research was conducted for the first time in Iran on Northern Zagros Forests close to Halou village located 40 km far west of Baneh City at Kurdistan province. 120 sample trees of Gall oak (Quercus infectoria) were selected, using stratified random sampling method and their seed amount was measured, using different methods of visual surveys (Whitehead, Christisen-Kearby and Modified Graves), then the achieved data were correlated with the crown counting data. Stem diameter at breast height and big and small diameters of crown of the trees were measured. In early September, just prior to acorn fall, each tree was surveyed; using the visual survey methods and its acorn density (acorns number/m2 crown area) was calculated, using crown counting method. The results showed that 24 of the sampled trees had no acorn and average acorn density was 7.2. Overall, weak acorn production of Q. infectoria was observed, based on the estimated visual survey indexes and the best visual estimation method was Whitehead (r2=0.87). Finally, usefulness of the visual survey methods was confirmed due to their simple application, acceptable accuracy and low labor costs.