سرمايه اجتماعي و رفتار پرخطر؛ نمونه مورد مطالعه : دانش آموزان دبيرستاني شهر كرمان

Social capital and risky Behavior: Case study of High School Students in Kerman

پژوهش حاضر با هدف بررسي رفتارهاي پرخطر و ارتباط آن با سرمايه اجتماعي در ميان دانش آموزان دبيرستاني شهر كرمان صورت گرفت. در حوزه سرمايه اجتماعي، نظريه كلمن و پاتنام به عنوان چارچوب نظري، انتخاب و متغيرهاي مستقل و مكانيسم ارتباطي آن با رفتارهاي پرخطر از اين دو ديدگاه اقتباس گرديد. متغيرهاي مستخرج از مدل، عبارتند از : سرمايه اجتماعي ( شبكه روابط پاسخگو با معلمان و مسيولان مدرسه، شبكه روابط خانواده پاسخگو با مدرسه، شبكه روابط پاسخگو با اعضاي خانواده و گروه دوستي)، سرمايه مالي(درآمد خانوار) و سرمايه انساني (تحصيلات والدين). متغيرهاي وابسته تحقيق نيز در قالب شش رفتار پرخطر مورد بررسي قرار گرفت كه عبارتند از: خشونت، فكر كردن به خودكشي و اقدام به خودكشي، مصرف سيگار، مصرف مشروبات الكلي، رابطه جنسي و مصرف ترياك. به طور كلي، يافته هاي اين پژوهش، مبنتي بر حجم نمونه (565 نفر) با آشكارسازي نقش محوري مولفه هاي سرمايه اجتماعي در كاهش بروز رفتارهاي پرخطر، چارچوب نظري پژوهش را تاييد مي‌كند. آن جا كه نقش سرمايه انساني و ماليِ خانواده (تحصيلات والدين و درآمد خانواده) در بروز رفتارهاي پرخطر كم رنگ شده و گاه به آن دامن مي‌زند، مولفه هاي سرمايه اجتماعي قوي تر ظاهر شده و نقش بازدارنده ايفا مي‌كند.

This study aimed to study the risky behavior and its relationship with social capital among the high school students in Kerman city. Social capital theories of Colman and Putnam were selected as the theoretical framework of the study. The abstracted variables of research model are social capital (network ties of the respondents with teachers, family, and friends; or network ties of the respondents’ family with school), economic capital (family income) and human capital (parents’ education). The dependent variables were six risky behaviors: violence, suicide or thinking about committing suicide, smoking, drinking alcohol, sexual relationships, and opium smoking. Finding based on a sample of 565 cases, affirmed the theoretical framework of the study, discovering the critical role of social capital indicators in risky behavior reduction. Where the role of human or economic capital in risky behavior was fragile, social capital indicators appeared more powerfully and played a deterrent role.