بررسي اثرهاي حفاظت بر روي برخي عوامل گياهي (مطالعه موردي: حوزه گلوكان از منطقه حفاظت شده ورجين)

Study of conservation effects on some vegetative factors Case study: Gelokan watershed of Varjin protected area

تعيين مناطق حفاظت شده يكي از روشهاي مديريتي مراتع جهت بهبود، توسعه پايدار و غناي تركيب گياهيست. اين تحقيق به منظور بررسي اثرهاي حفاظت بر روي برخي از فاكتورهاي گياهي در بخشي از منطقه حفاظت شده ورجين واقع در استان تهران كه از سال 1361 مورد حفاظت و قرق قرار گرفته به همراه مراتع تحت چراي مجاور آن مورد مطالعه قرار گرفته است. بدين منظور ابتدا دو تيپ گياهي در منطقه حفاظت شده و دو تيپ مشابه آن در خارج از منطقه حفاظت شده كه در مجاورت يكديگر قرار داشتند انتخاب و در مناطق معرف هر تيپ 4 ترانسكت 300 متري مستقر شد و در طول هر ترانسكت10 پلات يك مترمربعي با فاصله 30 متر از يكديگر و به صورت تصادفي- سيستماتيك مورد نمونه‌برداري قرار گرفت. در هر پلات ليست گونه‌ها يادداشت و فاكتورهاي پوشش گياهي، تراكم، تركيب و توليد (به روش قطع و توزين) مورد اندازه‌گيري قرار گرفت و نمونه‌هاي برداشت شده در دو حالت تر و خشك توزين گرديدند. پس از حصول اطمينان از توزيع نرمال داده‌ها، عوامل مورد اندازه‌گيري توسط آزمون T مستقل مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج نشان دادند كه اختلاف ميانگين تمامي عوامل مورد اندازه‌گيري در تيپ (Me Pe – As br) بجز تركيب گونه‌هاي كلاس III غيرقابل چراي دام و تراكم گونه‌هاي كلاسII و III معني‌دار مي‌باشد. همچنين در تيپ (Fe ov–As br) بجز تراكم گونه‌هاي كلاس I وIII قابل چرا و غيرقابل چراي دام بقيه فاكتورها معني‌دار بود. (p < %5)

Distinguishing of protected areas is one of the range management methods for improvement, sustainable development and richness of plant composition. This research was carried out to study the effects of conservation on some vegetative factors in some parts of Varjin located in Tehran province and protected since 1982. For this purpose, two vegetation types were selected in protected area as well as unprotected area. Four transects of 300 m length were then established in key areas of each vegetation type and 10 plots of 1m2 were sampled along each transect with 30-m intervals. In each plot, list of species was recorded and vegetative factors including density, composition and yield (cut and weighting method) were measured. All samples were weighted in wet and dry condition. Normality of data was tested and then measured parameters were compared by t test. Results showed that mean difference for all measured parameters in vegetation type of (Me Pe – As br) except vegetation composition of class III species and density of class II and III species were significant. Also in vegetation type of (Fe ov – As br), all parameters were significant except density of class I and class III species.