ارزيابي وضعيت مرتع براساس شاخصهاي گياهي در مراتع ييلاقي لاسم هراز

Evaluation of Rangeland Condition based on Plant indices in Summer Rangelands of Lasem, Haraz

با توجه به اهميت تعيين وضعيت مرتع در مديريت صحيح اكوسيستم-هاي مرتعي و همچنين ارتباط تنوع گياهي، درصد تاج پوشش و درجه اهميت گونه غالب با وضعيت و سلامت مرتع، تحقيق حاضر به مقايسه سه روش ارزش مرتع، شش فاكتوري و چهار فاكتوري، جهت تعيين مناسب ترين روش تعيين وضعيت، در مراتع ييلاقي لاسم هراز پرداخته است. به اين منظور ابتدا تفكيك واحدهاي پوشش گياهي منطقه با استفاده از عكس هاي هوايي (مقياس 1:20000) و كنترل زميني، بر روي نقشه توپوگرافي با مقياس 1:50000 انجام شد. با تعيين نقاط معرف در هر واحد، نمونه-برداري، به روش تصادفي- سيستماتيك و با استفاده از ترانسكت و پلات صورت گرفت. در اين نقاط شاخصهاي تنوع شانون و سيمسون، درجه اهميت گونه غالب و درصد تاج پوشش گياهي و امتيازات مربوط به روشهاي تعيين وضعيت شامل شش فاكتوري، چهار فاكتوري و ارزش مرتع جهت تعيين ارتباط آنها با يكديگر، محاسبه گرديد. به اين منظور آزمون همبستگي پيرسون، رگرسيون خطي و آناليز واريانس داده هاي مورد ارزيابي با نرم افزار Minitab13.3 انجام شد. نتايج تحقيق نشان داد كه شاخص تنوع شانون با روشهاي چهار فاكتوري، شش فاكتوري و ارزش مرتع رابطه معني داري برقرار كرده است، ولي ميزان اين ارتباط با روش شش فاكتوري بيشتر از ساير روشها بوده است در حالي كه شاخص تنوع سيمسون با آنها همبستگي نشان نداده است. مقايسه شاخص تاج پوشش و درجه اهميت نيز نشان مي دهد كه دو روش ارزش مرتع و چهار فاكتوري ارتباط معني داري با آنها نداشته اند؛ در حالي كه روش شش فاكتوري همبستگي بالايي با هر دو شاخص فوق داشته است. بنابراين در اين تحقيق، مناسب ترين روش تعيين وضعيت براساس شاخصهاي گياهي مورد مطالعه، روش شش فاكتوري تشخيص داده شد.

With attention to importance of range condition for correct management of range ecosystems and relationship among biodiversity, canopy cover percentage and the importance degree of dominant species with range condition and health, this research was conducted with comparison of three methods including pastoral value, six factors and four factors methods in summer rangelands of Lasem, Haraz. Plant types was separated with use of aerial photos (1:20000) and field control on topographic maps (1:50000).The sampling was done by quadrat and transects using random-systematic method in key areas. In this points Shanon, Sympson indices, importance degree of dominant species, canopy cover percent and scores of range condition methods has calculated for determination of relation among them. In order to Pearson correlation test, liner regression and analysis of variance were run with Mini tab 13.3. The results showed that Shanon diversity index had significant relation with six factors, four factors and pastoral value but rate of this relationship to six factors was more than other methods. Sympson index had not correlation with them. The comparison of canopy cover index and importance degree showed that these factors had not significant relation to pastoral value and four factors methods while six factors method had high correlation with them. Thus in this research, the best suitable method of range condition is recognized six factors method.