مطالعه تاثير درجه روز- رشد و رطوبت خاك بر فنولوژي گونه Stipa hohenackeriana در مراتع خشك و نيمه‌خشك

Effect of growing degree-day (GDD) and soil moisture on Stipa hohenackeriana in arid and semi-arid regions of Iran

در مديريت مراتع زمان مناسب بهره برداري بر اساس مراحل زندگي گياهان تعيين مي‌شود. اين تحقيق به‌منظور بررسي مراحل زندگي (فنولوژي) گونه Stipa hohenackeriana كه از گونه‌هاي كليد مناطق استپي مي‌باشد در سه سايت تحقيقاتي رودشور، حسن‌آباد و خجير به انجام رسيد. اين تحقيق در سه دوره رويش به مدت سه سال انجام شد. تعداد بيست پايه از گونه مذكور انتخاب و از دهه دوم اسفند سال 1384 بطور مرتب مورد بازديد قرار گرفت. مراحل فنولوژيكي مورد بررسي عبارت بودند از مرحله رويشي، گلدهي، بذردهي و خواب دايم زمستانه. داده‌هاي جمع آوري شده با استفاده از آمار اقليمي (دما و بارندگي) تفسير و براي هر مرحله، حرارت تجمعي لازم يا مجموع درجه روزهاي رشد (Growing Degree Days) محاسبه شد. نتايج نشان ‌داد كه زمان شروع و خاتمه رويش در سالهاي مختلف متفاوت بوده و اين تغييرات تابع شرايط اقليمي به‌ويژه درجه حرارت هوا و رطوبت خاك مي‌باشد. St.ho در سالهاي خنك و مرطوب داراي دوره رويشي طولاني‌تر از سالهاي گرم و خشك بود. اما حرارتهاي تجمعي مورد نياز كليه مراحل فنولوژي در سالهاي مختلف تقريباً يكسان محاسبه شد. در اين تحقيق مشخص گرديد كه رشد گياه تابعي از مجموع دماهاي روز- رشد و بارندگي تجمعي در طول فصل رويش مي‌باشد. همچنين نتايج آناليز واريانس نشان داد كه اختلاف ارتفاع گياه در سايتهاي مختلف و همچنين در سالهاي متفاوت از لحاظ آماري معني دار مي باشد (P < 0.05) .

In range management, appropriate time for utilization is set based upon plant life stages. Accordingly, phenology of Stipa hohenackeriana was studied in three research sites of Roudshor, Hasaan Abad and Khojir. This study was performed during three growth stages in 3 years. Twenty species were selected and was regularly visited from mid-March 2005. Vegetative, flowering, seeding and winter dormancy were considered as phonological stages. Collected data were interpreted using climatic data (temperature and precipitation) and for each stage, growth degree days were calculated. Results showed that start and end of growth differed in different years and these changes were affected by climatic conditions especially temperature and soil moisture. St.ho had a longer growth period in cool and humid years compared to warm and dry years. But required cumulative temperatures were almost the same in different years. Results indicated that plant growth was affected by growth degree days (GDD) and cumulative rainfall during growth season. Also, the analysis of variance showed that differences in plant height at different sites and also in different years were statistically significant (P < 0.05).