بررسي فنولوژي آتريپلكس گري‌في‌تي (Atriplex griffithii) براي مديريت مطلوب چرا، در مراتع افتر شهرستان سمنان

A Study on phenology of Atriplex griffithii for optimal management in the Aftar rangelands of Semnan

به منظور دستيابي به روابط برخي از رفتارهاي فنولوژيكي آتريپلكس گري‌في‌تي با ويژگيهاي اقليمي نظير دما و بارندگي، بررسي در مراتع كوهستاني منطقه افتر در شمال شرق شهر سمنان براي مدت چهارسال طي سالهاي 1380 تا 1383 انجام گرديد. در اين تحقيق 10 بوته آتريپلكس گري‌في‌تي انتخاب و علامت گذاري شدند. مراحل فنولوژي (جوانه زني، رشد رويشي، گلدهي، رسيدن بذرها و رشد مجدد) در دوره‌هاي 15 روزه و صفات زايشي در فواصل زماني 10-7 روزه اندازه گيري گرديدند. تجزيه و تحليل آمار هواشناسي و تاريخ‌هاي ثبت شده فنولوژي نشان مي‌دهند كه رويش آتريپلكس گري‌في‌تي با تغييرات خشكي و دما در فصول مختلف سال متغير بوده و دو فصل رشد و توليد بذر كاملا" متمايز در سال در اين گياه مشاهده مي‌گردد. اولين دوره رويشي، از اواخر زمستان شروع و تا اواسط مردادماه ادامه داشته و دومين دوره از نيمه دوم مرداد آغاز و در نيمه دوم آذرماه خاتمه مي‌يابد. گلدهي از ارديبهشت و بذردهي از خردادماه شروع مي‌گردد. البته بين جهت‌هاي جغرافيايي نيز به علت تفاوت در ميزان بارندگي، حرارت و ميزان تبخير، مراحل فنولوژي متفاوت مي‌باشد؛ به‌طوري‌كه مراحل گلدهي و رسيدن بذرها در دامنه‌هاي جنوبي به ترتيب در ارديبهشت و تيرماه و در دامنه‌هاي شمالي در مهر و آبان ماه حادث مي‌گردند. نتايج اين تحقيق مي‌تواند مديران مرتع را در تنظيم تقويم زماني ورود و خروج دام به مرتع و همچنين فصل استفاده از علوفه در دامنه‌هاي مختلف را ياري نمايد.

In order to find some phenological phenomena of Atriplex griffithii with climate properties such as as temperature and precipitation, this study was carried out in the north-east of Semnan province from 2001 to 2004. In this survey, 10 Atriplex griffithii were selected and marked. Phonological stages (germination, vegetative, flowering, seeding, and regrowth) were measured in 15-day periods while reproductive traits were measured in 7-10 day intervals. Analysis of climatic data and recorded phonological stages showed that the growth of Atriplex griffithii varied with the fluctuations of drought and temperature in different seasons and two distinctive stages (vegetative and seeding) were recognized for each year. The first growth stage started from late winter and continued to mid-August and the second growth stage started from second half of August and ended in second half of December. Flowering started from May and seeds matured in June. Phonological stages also differed among geographical directions due to differences in rainfall, temperature and evaporation rate as flowering and seeding stages in southern slopes occurred in May and June and in northern slopes were in October and November, respectively. Obtained results can help range managers to set a time calendar for livestock entry and exit and also grazing season.