اولويت بندي توسعه مسيرهاي جاده اي كريدور شرقي كشور

The Prioritization of the Road lines Development in the Iranʹʹs East Corridor

هر ساله مبالغ بسياري صرف سرمايهگذاري در ساخت و توسعه پروژه هاي راه در كشور ميگردد. با توجه به اين كه اين مبالغ به نحو محسوسي نسبت به اعتبارات مورد نياز و تعداد پروژههاي موجود كمتر است، توزيع بهينه اعتبارات و انتخاب پروژههاي اولويتدار به عنوان يك مسيله جدي و مهم مطرح بوده و چنان چه با يك اولويتبندي منطقي پروژههاي موردنظر در نوبت اجرا قرار گيرند، ميتوان حداكثر بازدهي را از اعتبارات و اجراي طرحهاي سالانه به دست آورد. بديهي است وقتي تعداد گزينههاي موجود از چند گزينه تجاوز ميكند نميتوان به مسيله بهصورت صرفاً كيفي نگريست و بايد همه مولفه ها بهصورت يك پارامتر عددي قابل سنجش درآيند تا امكان ارزيابي و مقايسه آنها با يكديگر فراهم آيد. از اين رو ضرورت ارايه روشي كه بتواند با توجه به شاخصها و پارامترهاي تاثيرگذار و با اهميت اولويت اجراي پروژهها را تعيين نمايد كاملاً مشهود است. كريدور شرق يكي از محورهاي مهم كشور ميباشد كه بسياري از تبادلات مسافر و كالا و به خصوص كالا از اين محور صورت ميگيرد. اين كريدور از چند مسير با مبادي و مقاصد معين تشكيل شده است كه هركدام شرايط فيزيكي خاص خود را دارند. ارتقاي همه اين مسيرها با توجه به بودجه محدود به صورت همزمان امكان پذير نيست به همين دليل در اين مقاله براي اولويت بندي مسيرهاي موجود در كريدور شرق روشي با استفاده از تحليل بافر در نرم افزار ArcGIS 9 و يك مدل رياضي برنامه ريزي خطي مشابه مسيله كوله پشتي توسعه داده شده است و بر اساس اين مدل قطعات مختلف محور اولويتبندي شدهاند. پارامترهايي نظير دسترسي به واحدهاي اقتصادي، اجتماعي و خدماتي و هزينه از جمله پارامترهايي هستند كه براي تحليل بافر از آنها استفاده شده است. نتايج حاصل از حل مدل نيز در مقايسه با نظرات كارشناسي و آمار ترافيك قابل قبول به نظر مي رسد.

Every year in Iran large sum of money is spent in road improvement. Due to this fact that these costs are lower than the required credits and existing projects, the optimum distribution of credits and choosing the prioritized projects are of great importance. Therefore, if they are performed in a logical priority, the maximum efficiency can be gained from credits and performance of annual plans. It is clear when the number of existing alternatives exceeds the few, the issue is not just considered qualitative and all of the parameters must be converted to the measurable, thus the evaluation and comparison of parameters will be possible. Hence, the necessity of presentation of a method which can determine the priority of the projectsʹ performance through impressing index and parameters. The east corridor is one of the most important countryʹs routes in which the most part of passenger and freight exchanges is being done (especially freight transport). This corridor comprises of some routes with definite origins and destinations which one have their special physical conditions. The simultaneous improvement of all of these routes is not possible because budget is limited. In this paper, a method is developed to prioritize existing routes in the east corridor, using buffer analysis in ArcGIS9 and a mathematical linear integer programming model as a knapsack problem. Different sections of the axis are prioritized based on this model. The cost and access to the economic, social and service units are the parameters being used in the buffer analysis. The results of the model are acceptable in comparison with traffic statistics and expertise views.