بررسي تنوع ژنتيكي گياه دارويي كاكوتي L.) tenuior Ziziphora ( در ايران با استفاده از نشانگر مولكوليRAPD

Genetic Diversity Evaluation of A Medicinal Plant (Ziziphora tenuior.L) of Iran, using RAPD Molecular Markers

كاكوتي يكي از گياهان دارويي و معطر است كه پراكنش وسيعي در ايران دارد. در اين پژوهش نشانگر مولكولي RAPD با استفاده از 16 آغازگر براي تعيين تنوع ژنتيكي در 39 نمونه كاكوتي tenuior Ziziphora از 21 منطقه جغرافيايي ايران استفاده شد. تعداد 100 باند چند شكل از 110 باند تكثيري ايجاد گرديد كه با استفاده از نرم افزار NTsys آناليز داده ها انجام شد و ضريب تشابه جاكارد جهت محاسبه تشابه ميان نمونه ها استفاده گرديد. ميزان تشابه محاسبه شده بر اساس باندهاي چند شكل در دامنهاي از 19/0تا 77/0 قرار داشت و ميانگين تشابه نيز برابر با 43/0 بود. بيشترين قطعات تكثير شده چند شكل 12 عدد و مربوط به آغازگرTIBMBA-06 بود، در حاليكه آغازگر TIBMBB-13 با 3 باند كمترين قطعات چند شكل را داشتند. متوسط تعداد باند براي هر آغازگر 9/6 و متوسط باندهاي چند شكل 3/6 برآورد گرديد. تجزيه خوشه اي بر پايه ماتريس تشابه و با روش UPGMA صورت گرفت. بر اساس تجزيه خوشه اي، در ضريب تشابه 43/0 نمونه هاي كاكوتي به 6 گروه تقسيم شدند. بر اساس ماتريس تشابه، كمترين شباهت (19/0) مربوط به دو نمونه مشهد و اسلاميه يزد با فاصله جغرافيايي زياد و بيشترين شباهت (77/0) بين دو نمونه از ياسوج از يك منطقه جغرافيايي بود. نتايج حاكي از وجود تنوع ژنتيكي بالايي در ميان نمونه هاي مورد بررسي بوده است.

Ziziphora tenuior, named Kakooti in Farsi, is one of the aromatic and medicinal plants of a wide distribution in Iran. In this study, RAPD molecular markers, (by utilization of 16 primers) was applied to determine the genetic diversity of 39 samples of Ziziphora tenuior from 21 geographical regions in Iran. A number of 100 polymorphic bands out of 110 amplified ones was produced and analyzed through NTsys software. Jaccardʹs similarity coefficient was employed to calculate similarities among the samples. Calculated similarity based on the polymorphic bands, stood in the range of 0.19 to 0.77 with a mean of 0.43. Most amplified polymorphic fragments (12) were related to the primer TIBMBA-06, while the primer TIBMBB-13 carried the lowest (3) amplified polymorphic bands. Mean number of amplified bands for primers was 6.9, while the mean number of polymorphic bands was 6.3. Cluster analysis was performed based upon similarity matrix and UPGMA method. According to cluster analysis within the similarity coefficient of 0.43, Ziziphora samples were divided into 6 groups. Based upon similarity matrix, the lowest similarity (0.19) was found for two samples from Mashhad and Eslamieh Yazd with high geographical distance whilst the highest similarity (0.77) found between two samples from Yasuj within the same geographical region. The results finally indicated high genetic diversity among the studied genotypes.