تاثير تنش خشكي بر صفات رشدي و تبادلات گازي نهالهاي گلابي رقم بيروتي تيمار شده با پاكلوبوترازول

Effect of Water Stress on Growth Characteristics and Gas Exchange in Paclobutrazol - Treated Pear

در اين پژوهش، نقش پاكلوبوترازول در كاهش اثرات تنش خشكي و بازيافت بعد از خشكي در نهال هاي گلابي رقم بيروتي بررسي شد. بعد از كاشت، پاكلوبوترازول بصورت خاكي به مقدار 0، 15/0 و 3/0 گرم در گلدان استفاده شد. سه ماه بعد از كاشت، نهال ها در معرض سه تيمار تنش آبي (0، 4/0- و 8/0- مگاپاسكال خاك) قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه پاكلوبوترازول به طور موثري پارامترهاي رويشي را كاهش داد. رشد نهال ها، ميانگين مساحت برگ، قطر تنه، وزن خشك قسمت هوايي و وزن خشك كل گياه در تيمارهاي پاكلوبوترازول كاهش يافت، اما بين تيمار 15/0 و 3/0 گرم در گلدان پاكلوبوترازول، از نظر آماري تفاوتي مشاهده نشد. پاكلوبوترازول تاثيري بر شاخص پايداري غشا نداشت. مقدار كلروفيل a، b و كل تحت تاثير تيمار خشكي و پاكلوبوترازول قرار گرفت و اثرات متقابل آنها از نظر آماري معني دار نشد. مقدار كلروفيل كل در تيمار15/0 و 3/0 گرم پاكلوبوترازول در بيش‌ترين حد و در تيمار شاهد در كم‌ترين مقدار بود. بيش‌ترين مقدار پرولين (4/73 ميكرومول بر گرم وزن خشك) و كربوهيدراتهاي محلول كل (35/2 گرم در صد گرم وزن خشك) در اوج تنش آبي در تيمار خشكي 8/0- مگاپاسكال بود. سرعت فتوسنتز، هدايت روزنه اي و تعرق (59/4 ميلي مول بر متر مربع در ثانيه) در اوج تنش و در تيمار خشكي 8/0- مگاپاسكال نسبت به ساير تيمارها در حداقل بودند و در زمان شروع آزمايش و دو روز بعد يكسان بود. ميزان گاز كربنيك زير روزنه‌اي در اوج تنش آبي در تيمار خشكي 8/0- مگاپاسكال در بيش‌ترين حد بود. در زمان شروع آزمايش و دو روز بعد از آبياري مجدد تفاوتي بين تيمارها مشاهده نشد. به طور كلي از نتايج اين آزمايش چنين استنباط مي شود كه پاكلوبوترازول از طريق تاثير بر خصوصيات رويشي، بيوشيميايي و تبادلات گازي زمينه را براي تحمل بهتر خشكي در گلابي رقم بيروتي فراهم مي كند.

Paclobutrazol was utilized to analyze its role in water stress amelioration and post drought recovery of container-grown pear ( Pyrus communis cv. Biroti ) saplings. Following planting, paclobutrazol was applied as soil drench at concentration of 0, 0.15 and 0.3 mg per pot. Three months following planting, saplings were subjected to three water stress treatments of: 0, -0.4 and -0.8 MPa. Control treatment was subjected to daily irrigation. Irrigation was applied when soil water potential reached -0.4 and -0.8 for the water stress treatments. All traits were recorded during water stress as well as two day following rewatering. Results showed that Paclobutrazol effectively slowed down growth parameters. Paclobutrazol decreased saplings, growth, mean leaf area, trunck diameter, shoot and plant dry weights. But, significant differences were not observed between 0.15 and 0.3 gr/pot paclobutrazol treatments. Paclobutrazol did not affect membrane stability index. Leaf chlorophyll (a, b and total) contents were affected by paclobutrazol and water stress treatments, but their interaction was not significant. Total leaf chlorophyll content was higher in 0.15 and in 0.3 gr/pot paclobutrazol treatments than in control. Leaf proline (73.4 µmol/gr dry weight) and total carbohydrate (2.35 gr/100 gr dry weight) contents were recorded as the highest in -0.8 MPa water stress treatment. Photosynthesis rate, stomatal conductance and transpiration (4.59 molm-2s-1( were recorded as least in -0.8 MPa water stress treatment. These parameters were identical at the beginning of water stress treatment and withing two days after rewatering. When compared with non-paclobutrazol-treated controls, paclobutrazol treatments contained higher sub-stomatal Co2. In conclusion, the results showed that paclobutrazol induces more water stress tolerance in pear (cv. Biroty) by affecting the vegetative, biochemical and gas exchange traits.