برآورد و مقايسه پتانسيل رسوب دهي فرسايش آبي با استفاده از مدل هاي MPSIAC وEPM (مطالعه موردي: حوزه آبخيز آزادرود نشتارود)

Estimation and Comparison of Water Erosion Sedimentation Potential by MPSIAC and EPM Models Using GIS (Case Study: Azad Rood Watershed of Nashta Rood)

مساله مهم در بررسي فرسايش خاك در يك حوزه آبخيز، ارزيابي كمي آن مي باشد تا برنامه ريزي جهت حل مشكلات موجود با دقت بيشتري صورت بگيرد. حوزه آبخيز آزادرود كه در فاصله تقريبي12 كيلومتر از شهرنشتارود قراردارد با داشتن آمار رسوب سنجي سي دو ساله (88-56) درخروجي خود، حوزه آبخيز مناسبي جهت ارزيابي مدل هاي تجربي برآورد فرسايش و رسوب مي باشد. به همين دليل با انتخاب آن مي توان علاوه بر برآورد رسوب با روش هاي رايج، مقادير به دست آمده توسط آنها را با هم مقايسه نموده و به بهترين مدل? جهت برآورد فرسايش و رسوب دست يافت. در اين تحقيق در ابتدا با استفاده از اطلاعات پايه(سنگ شناسي- توپوگرافي و...)، منطقه مورد مطالعه به 4واحد و41 زير واحد تقسيم گرديد كه تمام فاكتورهاي مورد نياز به منظور برآورد فرسايش و رسوب از طريق دو روش MPSIAC وEPM در محيط ArcGIS در آنها اعمال شده است. پس از آن، ميزان رسوب توليدي در محل ايستگاه رسوبسنجي با استفاده از اندازه گيري از جريان تعيين گرديد ومقدار رسوب توسط روش MPSIAC، 8/1 و روش EPM، 3/2 برابر رسوب اندازه‌گيري شده در ايستگاه هيدرومتري مي باشد. در نهايت با مقادير به دست آمده ازمدل ها مشخص شد كه، روش MPSIAC كمترين اختلاف و خطا را با رسوب اندازه گيري شده در ايستگاه رسوب سنجي را دارد.

Quantitative evaluation is an important issue of soil erosion assessment in a watershed basin by which we can plan to solve the existing problems more carefully. Azadrood Watershed, that is located approximately 12 km away from Nashtarood, having 32- year (56-88) sediment survey statistics in its output is a suitable area to evaluate erosion and sediment experimental models. We have chosen this area to assess sediment through common methods, and compare the values obtained. Therefore, we can attain the best model for estimating the erosion and sediment rates. In this study initially we have used basic information (lithology - topography and etc.) The area was divided into 4 units and 41 subunits and all the factors needed to estimate erosion and sediment through the two methods EPM and MPSIAC (using ARC GIS) were applied for them. After that, the amount of deposition manufacturing at the sediment survey station using the existing measurements of flow and suspended sediment was determined. The amount of sediment by the methods of MPSIAC and EPM was respectively,1.8 and 2.3 times the deposition measured in the gauging station. Finally, the values obtained from the models revealed that the MPSIAC method shows the minimal difference and error with the measured sediment in the deposition survey station. Key Words: Azadrood Watershed, Erosion, Sediment, ArcGIS, MPSIAC, EPM