هم سنجيِ روايت «جم» در اسطوره و حماسه

Comprison between Jamʹs Narration in Myth and Epic

چكيده امروزه به لطف پيشرفت مطالعاتِ ساختارگرا و نظريه هاي روايت شناسي، امكانِ بازشناسي گونه هاي مختلف روايي به شكل دقيق تري فراهم آمده است. شناخت قوانين روايي حاكم بر هريك از گونه ها و تفاوت هاي ساختاري ميان آن ها، به درك بهتر تمايزهاي ميان ژانرهاي گوناگون كلام كمك شاياني خواهد كرد. «حماسه» گونه اي است كه بر اثر تكامل جنبه هايي از روايت اسطوره اي به وجود آمده است. هدف ما در اين جستار، هم سنجيِ يك روايت اسطوره اي مشخّص (در اوستا و متون پهلوي) با ساخت همان روايت در شاهنامه است. مقصود از چنين مقايسه اي، بررسي اين مساله است كه ساختِ اين روايت اسطوره اي پس از انتقال و بازسرايي در شاهنامه، چه تفاوت هايي كرده است. با وجود شباهت برخي ريوس اصلي داستان جمشيد در اسطوره و حماسه، تفاوت هاي مهمي نيز ميان اين دو وجود دارد كه در اين مقاله تلاش مي كنيم به بررسي برخي از آن‌ها بپردازيم. كليدواژه‏ها: جم، روايت شناسي، اسطوره، حماسه، شاهنامه، رولان بارت.