تكثير غيرجنسي گونه چوبي كُنار (Ziziphus spina christti (L.) Willd) از طريق باززايي غير مستقيم از ريزنمونه برگ در شرايط درون شيشه اي

In vitro somatic propagation of Ziziphus spina christti (L.) Willd via indirect regeneration from leaf explants

با توجه به دگرگُشني گونه كُنار، لازم است برخي از پايه هاي نخبه را از طريق غيرجنسي و تكنيك كشت بافت تكثير نمود. در اين مطالعه قابليت كالوس زايي و باززايي ريزنمونه برگ گونه كُنار مورد ارزيابي قرار گرفت. ريزنمونه هاي برگ بدست آمده از نهال توليد شده در شرايط درون شيشهاي، روي محيط كشت MS حاوي هورمون هاي 2,4-D، NAA، TDZ و BAP در سه سطح (5/0، 1 و 2 ميلي گرم در ليتر) كشت شدند. به منظور باززايي، محيط پايه ي MS با سطوح مختلف از هورمونهاي BAP، TDZ و Kin (0/1، 0/3 و 0/5 ميليگرمدرليتر) و براي ريشه دار كردن گياهچه ها از محيط پايهي MS2/1 با سطوح مختلف از هورمون هاي IBA و NAA با سطوح (5/0، 1 و 2 ميلي گرم درليتر) استفاده شد. نتايج نشان داد كه در محيط كشت حاوي 2, 4-D و TDZ با غلظت 5/0 و 1 ميلي گرم در ليتر (10x=) بالاترين ميانگين كالوس زايي بدست آمد. تيمارهاي Kin با غلظت 0/5 و TDZ با غلظت 0/1 ميلي گرم در ليتر بهترتيب با ميانگين عددي 84/8 و 95/8 داراي بالاترين ميانگين شاخه زايي بودند، امّا شاخه هاي توليد شده توسط TDZ، بي شكل و غيرعادي بودند، در حالي كه در تيمار هورموني Kin، شاخه هاي مستقيم و نرمالي توليد شدند. البتّه مقدار ريشه زايي توسط هورمون IBA نسبت به هورمون NAA در همه غلظت ها بيشتر است، امّا هورمون IBA در غلظت 0/1 ميلي گرم در ليتر از ساير غلظت ها در هر دو هورمون در توليد ريشه موثرتر است.

Regarding cross-pollination and a wide range of genetic variation in Ziziphus spina christti (L.) populations, vegetative propagation through tissue culture techniques is necessary to reproduce the elite single plants. In this study effects of different levels of growth regulators on callogenesis and regeneration capabilities of callus of leaf explants of the species were evaluated. Leaf explants of aseptic seedlings were cultured on MS medium containing 2, 4-D, NAA, TDZ and BAP levels (0.5, 1 and 2 mg/l). MS medium with different levels of BAP, TDZ and Kin (1, 3 and 5 mg / liter) was used for regeneration. Rooting process was done on 1/2MS medium with different levels of IBA and NAA levels (0.5, 1 and 2 mg /l). Results showed that the medium containing 2, 4-D and TDZ at concentrations of 0.5 and 1 mg/l (x=10) had the highest rate of callus induction. Kin treatments (5 mg/l) and TDZ (1 mg/l) with averages of 8.84 and 8.95 had the highest rate of shoot production, but the shoot produced by TDZ treatments had an unusual shape, whereas, Kin treatments, produced normal shoots. Average rooting on IBA was higher than NAA treatments on all concentrations. One mg/l IBA showed the highest rate of rooting capability compared to the other treatments.