ريزازديادي گونه كلير (Capparis decidua) از طريق كشت سرشاخه درختان برگزيده و دانهال‌هاي كلير

In vitro propagation of Capparis decidua through shoot tip culture of seedlings and mature trees

گونه كلير (Capparis decidua)از گياهان بياباني مقاوم به خشكسالي طولاني‌مدت است كه خاص مناطق رويشي جنوب ايران (استان‌هاي هرمزگان، بوشهر، سيستان و بلوچستان) مي‌باشد. با توجه به عدم زادآوري طبيعي اين گونه در سال‌هاي اخير، تكثير غيرجنسي پايه‌هاي سالم اين گونه از طريق كشت بافت، مي‌تواند منجر به حفاظت از اين منابع ژنتيكي با ارزش شود. تحقيق حاضر جهت كشت درون شيشه‌اي و تكثير گونه كلير از طريق ريزنمونه جنين و جوانه (دانهال‌ها و درختان برگزيده) انجام شده است. بذرها پس از سترون‌سازي شكافته شده و جنين‌هاي داخل آنها، در محيط كشت‌هاي MS و MCM درون ويال‌هاي شيشه‌اي و محيط‌هاي حاوي مقادير مساوي ورميكولايت،‌ پيت و پرليت سترون‌سازي‌شده در دو گروه، آبياري شده با محيط كشت MS و بدون آن درون ظروف كشت Magenta GA7 كشت شدند. 74 درصد جنين‌ها پس از 3 هفته در ظروف كشت Magenta GA7 جوانه زدند و دانهال‌ها تشكيل شدند. سرشاخه‌هاي اين دانهال‌ها و درختان برگزيده در محيط كشت‌هاي MS (N/2) و MCM حاوي تركيبات مختلف هورموني اكسين و سيتوكينين كشت شدند. در مرحله شاخه‌زايي، بيشترين تعداد شاخه (5/4) در محيط كشت MCM با تركيب هورموني 1/0 ميلي‌گرم در ليترBA ، 3/0 ميلي‌گرم در ليتر 2iP، 01/0 ميلي‌گرم IBA و 5/0 ميلي‌گرم در ليتر GA3 براي هر دو نوع سرشاخه با منشا دانهال و برگزيده بدست آمد. بيشترين درصد ريشه‌زايي (89%) با قرار دادن شاخه‌ها در محيط MS (N/2) به همراه 5/0 ميلي‌گرم در ليتر IBA و در ظروف كشت Magenta GA7 حاوي خاك سترون‌سازي‌شده پيت و ورميكولايت بدست آمد. گياهچه‌ها پس از طي مراحل مختلف سازگاري در نهالستان اداره كل منابع طبيعي شهرستان جاسك كشت شدند.

Capparis decidua is a desert plant resistant to longtime drought conditions, special to southern part of Iran (Hormozgan, Bushehr and Sistan and Baluchistan Provinces). Due to lack of seed germination, asexual regeneration of intact trees of the species by tissue culture may save genetic resources of the valuable species. This research was performed in order to use in vitro culture and proliferation of seedling and mature trees to regenerate Capparis decidua. Mature seeds were collected from selected trees in natural habitat of the species located in Sirik forests of Hormozgan Province during June. Embryos were aseptically sterilized and transferred in different mediums (MS N/2, MCM and Magenta GA7 vessels with vermiculite, peat and perlite in 1:1:1 ratio, irrigated with and without MS medium). After 3 weeks, 74% of the embryos produced seedlings. Shoot tips of the seedlings and mature trees, were sterilized and cultured on MCM and MS mediums. At shooting stage, MCM containing 0.3 mgl-1 BA, 0.5 mgl-1 2ip, 0.1 mgl-1 IBA and 0.5 mgl-1 GA3 was the best medium. The highest rate of rooting (89%) was achieved on MS (N/2) containing 0.5 mg/l IBA, in Magenta vessels containing sterile vermiculate and peat. The plantlets were successfully transferred to the soil at Natural Resource Research of Jask.