ارزيابي ژنتيكي لاين‌هاي جو از نظر مقاومت طوقه به يخ‌زدگي و برخي ويژگي‌هاي فيزيولوژيكي

Genetic evaluation of barley lines for crown freezing resistanceand several physiological characters

به‌منظور ارزيابي ژنتيكي 40 لاين جو از نظر مقاومت به يخ‌زدگي براساس درصد بقاي طوقه، يك آزمايش گلخانه‌اي در قالب طرح كرت‌هاي خرد شده با 2 تكرار اجرا شد. لاين‌هاي جو در كرت‌هاي فرعي و 5 سطح دما (8-، 11-، 13-، 15- و 17- درجه سانتي‌گراد) در كرت‌هاي اصلي منظور شدند. افزون بر اين در مورد صفات فيزيولوژيكي، كه بعد از عادت‌دهي و قبل از اعمال دماهاي يخ‌زدگي اندازه‌گيري شدند، تجزيه داده‌ها بر مبناي طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي صورت گرفت. درصد زنده‌ماني در دماهاي 15- و 17- درجه سانتي‌گراد صفر بود. تجزيه واريانس داده‌ها بر پايه طرح كرت‌هاي خرد شده در دماهاي 8-، 11- و 13- درجه سانتي‌گراد نشان داد كه اثر دما، لاين و برهم‌كنش دما در لاين بر درصد بقاي طوقه معني‌دار است. اختلاف معني‌داري نيز بين لاين‌هاي مورد مطالعه از نظر LT50، درصد وزن خشك برگ، درصد وزن خشك طوقه، درصد آب برگ، درصد آب طوقه، درصد آب گياهچه، اتلاف نسبي آب برگ و ميزان پرولين در شرايط بعد از عادت‌دهي مشاهده شد. صفات LT50، درصد وزن خشك برگ، درصد آب برگ، درصد آب گياهچه و ميزان پرولين بعد از عادت‌دهي از وراثت‌پذيري بالايي برخوردار بودند و ميزان پرولين بعد از عادت‌دهي بيش‌ترين توان دوم ضريب تغييرات ژنتيكي را دارا بود. گروه‌بندي لاين‌ها براساس LT50 و درصد زنده‌ماني در دماهاي 8-، 11-، 13- و 15- درجه سانتي‌گراد، لاين 36 (رقم Schulyer) را به‌عنوان لاين مقاوم‌تر به يخ‌زدگي طوقه و لاين‌هاي 9 (با شجره (CI10117/Choyo..)/ Alger)، 31 (رقم ماكويي) و 15 (با شجره K-096M3) را به‌عنوان لاين‌هاي مطلوب از نظر مقاومت به يخ‌زدگي طوقه و نيز بيش‌تر صفات فيزيولوژيكي تعيين كرد.

In order to determine the genetics of barley lines for freezing resistance based on crown survival percentage an experiment was carried out as a split plot design on the basis of randomized complete blocks with two replications. Forty barley lines were assigned in subplots and five freezing temperatures (-8, -11, -13, -15 and -17 ??) were allocated in main plots. The results showed significant differences among lines at the temperatures -8, -11 and -13 ??. Analysis of variance of the data based on randomized complete block design showed significant differences among lines for LT50, leaf fresh weight, percentage of leaf dry weight, percentage of crown dry weight, percentage of leaf water content, percentage of crown water content, percentage of seedling water content, leaf relative water loss and the amount of proline after hardening. The heritability of LT50, percentage of leaf dry weight, percentage of leaf water content, percentage of seedling water content and amount of proline after hardening were high and amount of proline after hardening had the largest squared genetic coefficient of variation. Grouping of barley lines based on LT50 and survival percentage at the temperatures -8, -11, -13 and -15 ??, determined line 36 (Schulyer cultivar) as the most freezing tolerant and based on physiological characters indicated the lines 9 (with the pedigree of Alger/(CI10117/Choyo..), 31 (Makouee cultivar) and 15 (with the pedigree of K-096M3) as the more desirable genotypes.