ارزيابي انتشار گازهاي گلخانه‏اي و پتانسيل گرمايش جهاني ناشي از آن در توليد گندم در گرگان

Evaluation of greenhouse gas emission and global warmingpotential in wheat production in Gorgan, Iran

پديده تغيير اقليم و گرم شدن جهاني توجه بسياري از دانشمندان را به خود جلب كرده است. هدف از اين پژوهش بررسي انتشار گازهاي گلخانه‏اي و پتانسيل گرمايش جهاني (GWP) ناشي از آن در توليد گندم در گرگان بود. براي انجام اين پژوهش ابتدا 6 مزرعه گندم در دو بخش شرقي و غربي گرگان انتخاب شدند. همه اعمال زراعي به 8 بخش تهيه زمين، كاشت، كوددهي، حفاظت گياه، كنترل علف‌هاي هرز، آبياري، برداشت و حمل و نقل به كارخانه براي تحويل محصول تفكيك شدند و اطلاعات مربوط به روش‏هاي توليدي و مقادير مختلف كاربرد نهاده‏ها (ورودي‏ها) براي 3 سال زراعي از 6 مزرعه گندم مورد بررسي و فهرست‏برداري قرار گرفت. نتايج نشان داد كه مقدار پتانسيل گرمايش جهاني (GWP) ناشي از توليد گندم بين 923-268 كيلوگرم معادل 2CO در هكتار متغير بود كه معادل 5/271-8/103 كيلوگرم معادل 2CO به‌ازاي هر تن گندم بود. در بين فعاليت‌هاي مختلف زراعي، كود نيتروژن با ميانگين 291 كيلوگرم معادل 2CO در هكتار بيش‌ترين مقدار را از نظر گرمايش جهاني به خود اختصاص داد. مصرف سوخت براي انجام عمليات زراعي نيز با ميانگين 213 كيلوگرم معادل 2CO در هكتار در جايگاه بعدي قرار گرفت. مقايسه با ساير نقاط جهان نشان داد كه توليد گندم در گرگان به توليد گازهاي گلخانه‌اي زيادتر منجر مي‌شود.

Global warming and global climatic changes have attracted many concerns. The objective of this research was to examine greenhouse gas emission and its resultant global warming potential (GWP) in wheat production in Gorgan, north-east of Iran. To do this, six wheat fields were selected and during three consecutive growing seasons, data were gathered on input and energy use in all production practices. The production practices were classified into eight categories, i.e. seed bed preparation, plant protection, weeds control, irrigation, harvesting and transportation for storage. Results showed that GWP for wheat production was between 268 and 923 kg equivalent CO2 per ha which was equal to 104 to 272 kg eq-CO2 per t wheat production. Among different production activities, nitrogen fertilizer with GWP of 291 kg eq-CO2 ha-1 had the greatest contribution. Using fuels in field operations with a GWP of 213 kg eq-CO2 ha-1 occupied the next position. Comparisons showed that wheat production in Gorgan results in more GWP than some other locations around the world.