مطالعه تطبيقي «خرق عادت» در ادبيّات عرفاني و سوررياليستي

Comparative study of the Supernatural Act in Gnostic and Surrealistic Literature

«خرق عادت» يكي از نتايج مسلّم مجاهده و رياضت عرفاني، و توجّه و تمركز به ضمير ناخودآگاه سوررياليستي است كه پيشينه آن يقيناً در بخش‌هاي گمشده تاريخ حيات بشر ــ اسطوره‌ها ــ قابل پيگيري است. تاثيرپذيري سوررياليسم، در انديشه و عمل، از انديشه‌هاي عرفاني، منجر به ظهور برخي تشابهات و اشتراكات بين اين دو مكتب (در عين تقابلات و تمايزات بنيادين ادبيّات عرفاني و سوررياليستي با يكديگر) شده است كه «خرق عادت» عيني‌ترين و شگفت‌انگيزترين ثمره برنامه‌هاي نسبتاً مشتركشان محسوب مي‌شود. تنوّع نتايج خارق‌العاده، از جمله كرامات، كشف و شهود، تصادفات عيني، سحر و جادو، پيشگويي و غيبگويي، در نمونه‌هاي عرفاني و سوررياليستي، گرچه زمينه مناسبي براي ادّعاپروري و هذيان‌پردازي محسوب مي‌شود، از منظري ديگر مي‌تواند به فلسفه انزواطلب و دنياگريز عرفان ختم شود كه ريشه در جريانات اجتماعي و واكنش‌هاي فردي عارف اديب، و به تبع آن هنرمند سوررياليست دارد. تاكيد براين نكته نيز ضروري است كه «خرق عادت» ــ برجسته‌ترين نقطه مشترك در نتايج عملي عرفان و سوررياليسم ــ در مواردي چند، با آبشخورها، برنامه‌ها و رسالت‌هايي كاملاً متفاوت بين دو مكتب، ظاهر شده است؛ بنابر اين مطالعه تطبيقي «خرق عادت» بين عرفان و سوررياليسم، نمي‌تواند از اهميّت و استقلال دو مكتب فكري عظيم در ادبيّات جهان، بكاهد يا داعيه همساني، همانندي و پدرپسري عرفان و سوررياليسم را داشته باشد.

" The Supernatural Act " is one of the certain results o f Endeavour and Gnostic mortification and concerning to and focusing on Surrealistic unconscious mind; that certainly one can search its literature in lost parts of human history ( Myths ). The effectiveness on Surrealism – in theory and practice – with a viewpoint of Gnosticism, leads to appear some similarities and partnerships between these two schools ( regarding basic oppositenessʹs and distinctnessʹs within Gnostic and Surrealistic Literature ), that " The Supernatural Act " is objective and interesting product of their relatively common programs. Although diversity in Supernatural results including Generosities, Discovery and Intuition, Objective Events, Witchcraft and Sorcery, Prediction and Divination in samples of Gnosticism and Surrealism is suitable background for pretention and raving ; in the other hand can lead to the Gnosticismʹs philosophy of being sequester which its roots are in the social incidents and individual reaction of Gnostic literary man; and in second place in Surrealist artist . Itʹs necessary to note that " the Supernatural Act " - the signification common point in practical results of the Gnosticism and Surrealism – appears quietly different resources, programs and missions between two schools; thus comparative study of " The Supernatural Act " between Gnosticism and Surrealism canʹt decrease the importance and independence of these great mental schools in the global literature ; or it canʹt claim identity, similarity and genetic relation between Gnosticism and Surrealism.