تطبيق نظرابن يعيش در شرح مفصّل در باب صفت و موصوف با نظرديگر نحويان

A Comparative Study of Ibn Ya’ish & Other Grammarians’ Viewpoints Regarding Adjective &Substantive

در نحو عربي، صفت يكي از انواع پنجگانه توابع است كه قواعد، شروط و ويژگي‌هاي خاص خود را دارد. معمولا براي هر يك از اين ويژگي‌ها يك قاعده اصلي وجود دارد كه مورد اتفاق اكثر علماي نحو است و گاهي ممكن است برخي معتقد به خلاف آن باشند. در اين نوشتار كوتاه كوشيده‌ايم نظر ابن يعيش را درباره هر يك از ويژگي هاي صفت و موصوف از خلال كتابش شرح مفصّل بيان كنيم و سپس با ذكر آراي ديگر علماي نحو در آن زمينه، به تطبيق آنها با نظر ابن يعيش بپردازيم. علت آن كه در اين پژوهش آراي شارحِ مفصّل را مبناي كار خود نهاديم، آن است كه كتاب «المفصّل» زمخشري و شرح آن پس از «الكتاب» سيبويه، از معتبر ترين منابع صرف و نحو و بلاغت به شمار مي‌آيد.

In Arabic grammar, adjective is one of the five syntactic appositives and thus follows the features and rules of syntactic apposition. Usually, there is a main principle on which a consensus of the authentic references is recorded, while the minor rules and secondary regulations might vary in different grammar books. This paper aims at representing Ibn Ya’ish ‘s viewpoints on adjective and substantive as explained in his work “Commentary on Mofassal “ and comparing them with other grammarians’ ideas on the same field. “Commentary on Mofassal “ contains a detailed description of Zamakhshari ‘s work which is considered one of the most significant books composed in syntax and rhetoric after Sibwaih ‘s al-Kitab. This is why this paper is dedicated to this issue. It comes to the conclusion that only the subordinate principles might differ in this piece of work according to its author ‘s viewpoints and the main rules mentioned there are identical to those stated in other grammar books.