بررسي تاثير تيمارهاي آبياري و تغذيه‌اي بر خواص بيوفيزيكي و بيومكانيكي بذر گلرنگ

Investigation of the Effects of Irrigation and Nutrient Treatments on Biophysical and Biomechanical Properties of Safflower Seed

گلرنگ از گياهان صنعتي بوده و ميزان روغن قابل استخراج از مغز آن حدود 45 درصد مي‌باشد. با توجه به ارزش روغن موجود در بذر گلرنگ و همچنين پتانسيل بالاي كشور براي كشت آن، نياز به توليد بذرهايي با كيفيت و عملكرد بيشتر مي‌باشد. همچنين طراحي دستگاه‌هاي مختلف فرآوري و استخراج روغن و همچنين بهينه‌سازي آن‌ها امري ضروري به نظر مي‌رسد كه در ارتباط با خواص مختلف بذرها مي‌باشد. در نتيجه در اين مقاله، برخي خواص بيوفيزيكي و بيومكانيكي بذر گلرنگ رقم IL111 با توجه به اثرات تيمارهاي مختلف آبياري و تغذيه‌اي و در رطوبت تعادلي بذرها مورد مطالعه قرار گرفت. خواص مطالعه شده شامل ابعاد، جرم و جرم هزار دانه، حجم، مساحت سطح بذر، ميانگين قطر حسابي و هندسي، ضريب كرويت، چگالي توده‌اي و حقيقي، تخلخل و ضريب اصطكاك استاتيكي و ديناميكي، نيروي گسيختگي، تغيير شكل در لحظه گسيختگي، انرژي گسيختگي، ضريب كشساني و سفتي بذر بودند. نتايج نشان از تاثير معني‌دار تيمارهاي اعمال شده بر اكثر خواص فيزيكي و مكانيكي در سطح احتمال 01/0 p? داشت. بيشترين مقدار براي جرم و قطر ميانگين هندسي و انرژي گسيختگي در شرايط تيماري «قطع آبياري در مرحله رشد زايشي و تغذيه بيولوژيك (بيوسولفور)» حاصل شد. نتايج نشان از تاثير معني‌دار قطر ميانگين هندسي بر جرم و انرژي گسيختگي و همچنين تاثير جرم بر سفتي بذر داشت. از طرفي رابطه مستقيمي بين جرم و انرژي گسيختگي مشاهده شد كه نشان از نياز به انرژي بيشتر براي خرد كردن بذرهاي بزرگتر داشت. بيشترين انرژي گسيختگي 0.033J به‌دست آمد.

Safflower is a strategic plant regarding to its valuable nutrition value (45% extractable oil) and industrial uses. Due to massive import of edible oil to the country as well as high potential for safflower cultivation, the research on production of safflower for oil extrusion purpose is of remarkable importance. The design of various processing and oil extraction units and also their optimization which are in relation to seed attributes is essential. In this paper the effects of different irrigation and nutrient treatments on some important physical and mechanical properties of IL111 varieties of safflower seed were investigated. The measured properties included size, mass, volume, surface area, arithmetic and geometric mean diameter, sphericity, bulk and true densities, porosity, static and dynamic coefficient of friction, rupture force, deformation at rupture point, rupture energy, modulus of elasticity and seed hardness. The results indicated a significant effect of treatments on the biophysical and biomechanical properties at p ? 0.01. The maximum seed mass, geometric mean diameter and rupture energy were obtained when the (cg) treatment applied i.e. “Cut-off irrigation at the growth stage and bio sulfur nutrition”. Seed mass was found to be 0.040 gr to 0.055 gr. Results also showed a significant effect of geometric mean diameter on mass and rupture energy and also mass on seed hardness. Direct correlations observed between seed mass and rupture energy, which indicates that for larger and heavier seeds, much more energy required for oil extraction. The maximum rupture energy was measured as 0.033 J.