بررسي تطبيقي «صدور انقلاب» در گفتمان هاي سياسي جمهوري اسلامي ايران

A comparative study of Exporting Revolution in Iran’s post - Revolution Political Discourse

پيروزي انقلاب اسلامي ايران در بهمن ماه سال 1357 منشا تحولات عظيمي در منطقه و جهان گرديد. اين رويداد تاثيرات زيادي در بيداري مسلمانان جهان و احياي باورهاي ديني داشت. يكي از دستاوردهاي انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامي است كه در آن، جمهوري اسلامي ايران در چهارچوب اصل دعوت صدور انقلاب را در دستور كار سياست خارجي خود قرار داده و حتي صدور انقلاب به عنوان يك اصل و هدف در سياست خارجي در آمده است و تقابل انگاره ها در اداره امور كشور و مديريت كلان در عرصه داخلي و خارجي نمود پيدا كرد؛ به طوري كه مي توان الگوهاي مختلفي از صدور انقلاب در گفتمان هاي سياست خارجي ايران را برشمرد. نوشتار پيش رو در مقام پاسخگويي به اين سوال است كه رويكرد نخبگان حاكم در ايران نسبت به سياست صدور انقلاب در هر دوره چگونه بوده است؟ به نظر مي رسد كه نمي توان الگوي مشتركي از صدور انقلاب در سياست خارجي ايران در دوره هاي مختلف پيدا كرد. در حالي كه در دهه اول، ضمن مخالفت عده اي با صدور انقلاب گفتماني آرمان گرا و ارزش محور بر سياست خارجي حاكم بود و بر صدور انقلاب به هر طريقي تاكيد داشت. بعد از جنگ هشت ساله، رويكردي درون نگر و واقع گرا در سياست خارجي حاكم شد كه بيشتر به دنبال ارايه مدلي نمونه از انقلاب اسلامي بود تا ديگران بتوانند از آن الگو برداري كنند. لازم به ذكر است كه الگوي صدور مسالمت آميز انقلاب در تمامي گفتمان هاي سياست خارجي بر الگوي صدور قهرآميز غلبه داشته است.

Iranʹs Islamic revolution in February 1357 was the source of great change in the region. The event had a great influence in awakening the Muslim world and the revival of religious beliefs. One of itʹs achievements in the region and the world, was exporting the Islamic Revolution in which to export the revolution in Iran has been at the top of the agenda in the framework of Iranʹs foreign policy and even the issue has turned to be a principle of foreign policy. And the contrasting attitudes in the administration and macro management both in domestic and international levels can be found, so that the different patterns on the issue of Iranʹs foreign policy discourse can be outlined. Attempts are made in the article to answer how the ruling elits in Iran have reacted in each period to the policy of exporting Islamic Revolution. There seems to be no common pattern in foreign policy of exporting Iranʹs Islamic Revolution at different periods. While in the first decade, exporting a revolution with idealistic and value- driven discourse was on the agenda and highlighted exporting Islamic Revolution in one way or another, after the eight- year war a more realistic foreign policy ruled which aimed to present an example model of the Islamic Revolution to be copied by others. It is to be noted that the model of peaceful exporting of the Revolution is preferred over in all foreign policy discourses.