بررسي پايداري عملكرد لاين هاي اميدبخش گندم زمستانه و بينابين با تاكيد بر تجزيه AMMI

Study of stability in promising lines of winter and facultative wheat (Tritium aestivum L.) emphasis with AMMI analysis

تعداد 14 ژنو تيپ، در مكان هاي مختلف اردبيل، اقليد، اراك، زنجان، تبريز، مشهد، جلگه رخ، مياندوآب و كرج از نظر ميزان عملكرد و پايداري در قالب طر ح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار به مدت دوسال مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه مركب در بين مناطق نشان دادكه اثرمتقابل سال× مكان و ژنوتيپ× سال× مكان در سطح آماري01 /0 معني دار بودند بنابراين به منظور تعيين ژنوتيپ هايي باعملكرد بالاو پايدار، از روش هاي مختلف پارامتري وغير پارامتري استفاده شد، و در نتيجه از بين روش هاي مورد بررسي، روش اثرهاي اصلي افزايشي واثرهاي متقابل ضرب پذير(AMMI) به لحاظ فراهم آوردن اطلاعات جامع تر در مورد سازگاري و پايداري ژنوتيپ ها در مكان هاي متفاوت، مورد توجه بود، براساس نتايج تجزيه (AMMI) هر چهارمولفه اصلي،AMMI1، 2 AMMI، 3 AMMI و 4 AMMI در سطح احتمال اشتباه 01 /0 معني دار بودند، با توجه به نتايج حاصله از تجزيهAMMI در مدل هاي،AMMI1، AMMI2 وAMMI3 در مورد پايداري عملكرد دانه ژنوتيپ هاي شماره 2،5،6،7،8،9، به عنوان ژنوتيپ هاي سازگار در اكثر مناطق شناسايي شدندكه از ثبات عملكرد و پايداري زراعي برخورداربودند، در اين بررسي ژنوتيپ هاي شماره 13،10،9 با محل كرج سازگاري اختصاصي داشته و ژنوتيپ شماره2 با زنجان و ژنوتيپ شماره4 با مكان هاي جلگه رخ و اردبيل و ژنوتيپ شماره 7 نسبت به شرايط مشهد، داراي سازگاري اختصاصي بود.

Fourteen genotypes were studied for grain yield and its stability in experimental stations of Ardebil,Eqlid ,Arak ,Zanjan ,Tabriz,Mashhad,Jolgerokh,Miandoab,Hamedan and Karadj using randomized complete block design with three replications in tow years, Results of combined analysis of variance showed that the interaction effects of year×location and genotype×year×location were significant at 1% probability level, For determination of genotypes with high yield and stable, parametric and non-parametric statistics were used, Among the methods which were used.AMMI model was found more effective than the others.Based on AMMI(AMMI1,AMMI2andAMMI3)results,genotypes no; 2,5,6,7,8 and 9 were determined as stable in most of the locations, genotypes no; 9,10 and 13 for Karadj, no; 2 for Zanjan, no; 4 for Jolgerokh and Ardebil, and no; 7 for Mashhad showed specific adaptability.