ارزيابي عملكرد، اجزاي عملكرد و درصد روغن ژنوتيپ هاي آفتابگردان درشرايط آب و هوايي سيستان

Assessment of the seed yield, yield components and oil content of sunflower genotypes in Sistan region

به منظور بررسي و مقايسه عملكرد 11 ژنوتيپ آفتابگردان در شرايط آب و هوايي منطقه سيستان، آزمايشي در سال زراعي 83-1382 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي زهك در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. ارقام و ژنوتيپ هاي مورد بررسي شامل (1-هيبريد شفق 2- آلستر 3- هيبريد آذرگل 4 14-×CMS-19 -5ركورد 6 - CMS-350×R256 7- هايسون 33 8- چرنيانكا 9- CMS-1052×R25610 -350×R4311- CMS هيبريد مهر) بودند.نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه ارقام و ژنونيپ هاي مورد بررسي از لحاظ عملكرد و اجزاي عملكرد اختلاف معني دار داشتند. ارقام هايسون33، CMS-350×R42،CMS-350×R256 به ترتيب با ميانگين 3044، 2685 و 2577 كيلوگرم در هكتار بيشترين و ارقام ركورد و هيبريد مهر با 895 و 1557كيلو گرم در هكتار كمترين عملكرد دانه را داشتند. هيبريد هايسون33 و ژنوتيپ CMS-350-R256 به ترتيب با 1321و 1257 بيشترين و رقم ركورد با 236 دانه در طبق كمترين تعداد دانه در طبق را توليد كردند. بيشترين وزن هزار دانه به هيبريد آذرگل با ميانگين23/67 گرم و كمترين با ميانگين آن 8/46 گرم به چرنيانكا تعلق داشت. هيبريد آذرگل و هايسون33 به ترتيب با ميانگين 5/40 درصد و 1150 كيلوگرم در هكتار بيشترين درصد روغن و عملكرد روغن را توليد كردند. نتايج همبستگي ساده صفات نشان داد كه تعداد دانه در طبق (**93/0=r) و عملكرد روغن ( ** 98/=r) بيشترين همبستگي را با عملكرد دانه داشتند. با توجه به نتايج از جهت عملكرد دانه ارقام هايسون 33 و CMS-350×R43 و CMS-350×R256 و هيبريد آلستار نسبت به ساير ارقام و ژنوتيپ ها در شرايط منطقه سيستان برتر بودند.

In order to assess the seed yield, yield components and oil content of sunflower genotypes in sistan, condition during 2002-2003, an experiment was carried on based of randomized complete block design with 3 replications in Agricultural and Natural Resources Research center of Zahak, Iran. Each plot was include four rows in four meter and 50 cm row space. . The results showed that, genotypes had significant different for phonological traits, yield and yield components. The highest seed yield obtained from Hussun33, CMS350×R43 and CMS350×R256 genotypes (3044, 2685 and 2577 kg/ha respectively) and the lowest seed yield obtained from Record and Mehr hybrid (895 and 1557 kg/ha, respectively). The highest number of seed per head was belong to Hussun33 and CMS350×R256 genotypes (1321 and 1257 seed), respectively and the lowest obtained from Record (236 seed). The highest and 1000 seed weight obtained from Azargol (67 g) and lowest from chernianka and CMS350×R43 genotypes (47 g). Maximum oil percentage and oil yield obtained from Azargol hybrid and Hussan33 (40.5 percent, and 1150 kg/ha, respectively).The results of simple correlation showed that, seed number per head, and oil yield had the most correlation with seed yield (r=0.99** and r=0.98**, respectively). With regards to results of this experiment Hussun33, CMS350×R43, CMS350×R256 genotypes and Alester Hybrid are suitable for Sistan condition in terms of grain yield.