شواهد علمي موجود در بحث روزه‌داري و ديابت

Ramadan fasting and diabetes

تاثير روزه‌داري بر وضعيت كنترل ديابت هنوز كاملا مشخص نيست؛ چراكه تغييرات شيوه زندگي از جمله تغيير زمان و دوز مصرف دارو، تغيير چرخه خواب و بيداري، فعاليت فيزيكي و رژيم غذايي فرد از جمله مواردي هستند كه در روزه‌داري ماه رمضان رخ داده و مي‌توانند موجب عدم تعادل متابوليك شود؛ چنانچه برخي مطالعات افزايش خطر هيپرگليسمي و هيپوگليسمي را نشان داده اند. بنابراين، لازم است در ابتدا با بررسي شواهد علمي موجود در خصوص بي‌ضرر بودن و اجازه روزه‌داري در طيف گسترده‌اي از بيماران ديابتي با سطوح مختلف كنترل متابوليك تصميم‌گيري شود و سپس تغييرات مناسب دارويي براي كنترل هرچه بهتر ديابت در اين ايام شناسايي شده و مورد استفاده قرار گيرند. در اين مقاله مروري، نتايج مطالعات مختلف در ارتباط با اثرات روزه‌داري بر كنترل متابوليك بيماران مبتلا به ديابت نوع 1 و 2 جمع بندي و ارايه شده است. واژه‌هاي "Ramadan"، "Ramadan Fasting"، "Islamic Fasting"، Fasting in Ramadan"، Calorie Restriction، Fasting و Starvation به همراه Diabetes Mellitus، Hyperglycemia، Hypoglycemia، Ketoacidosis، Glucose، در پايگاه‌هاي علمي PubMed، SID(Scientific Information Database)، و برخي مقاله‌هاي منطقه‌اي مورد جستجو قرار گرفته و همه مقالات موجود (مقطعي توصيفي ـ تحليلي، كوهورت، كارآزمايي باليني و مقالات مروري) از سال 1957 تا 2010 جمع آوري شد و اطلاعات موجود در 87 مقاله مرتبط مورد استفاده قرار گرفت. در بيماران مبتلا به ديابت بي‌ضرر بودن روزه‌داري بر اساس كنترل قند خون در محدوده طبيعي تعريف مي‌شود. در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 كه دچار عوارض مزمن ديابت نشده‌اند و قادر به مراقبت از خود هستند، به شرط آموزش مناسب، تنظيم زمان و دوز دارو، كنترل رژيم غذايي، فعاليت فيزيكي و SMBG يا اجازه روزه‌داري داده مي‌شود. تصميم‌گيري براي اجازه روزه‌داري در بيماران مبتلا به ديابت نوع 1 و يا استفاده‌كنندگان از انسولين بايد با احتياط انجام شود. چراكه اين افراد مستعد هيپوگليسمي هستند. در صورت روزه‌داري، تنظيم زمان، نوع و دوز انسولين مصرفي به كنترل دقيق‌تري نياز دارد.

Objective (s): The effect of Ramadan fasting on diabetes control is not clear yet. Some lifestyle changes like changes in drug dose and time, sleep wake cycle, physical activity and diet occur in Ramadan and can lead to metabolic imbalances. As such some studies have shown increased risk of hyperglycemia and hypoglycemia. So, it is necessary to make decision based on scientific evidences about safety and allowing fasting in a wide variety of patients on different stages of metabolic control. Moreover, appropriate changes in drug prescription should be recognized and used. In this review the results of various studies regarding the effects of Ramadan fasting on metabolic control of type 1 and 2 diabetes mellitus have been summarized and provided. Method: Keywords including "Ramadan", "Ramadan Fasting", "Islamic Fasting", Fasting in Ramadan ", Calorie Restriction, Fasting and Starvation with words Diabetes Mellitus, Hyperglycemia, Hypoglycemia, Ketoacidosis, Glucose were searched via PubMed, SID (Scientific Information Database), and some regional journals and all articles (descriptive cross - sectional, cohort, clinical trial and review articles) from 1957 to 2010. The relevant articles were reviewed. Results: In all 86 papers were included in this review. In diabetic patients safety of Ramadan fasting is defined as blood glucose in normal range. In type 2 diabetics with no chronic complication and able to self care, with proper training, planning the time and dose of drug, controlling of diet and physical activity and regular monitoring of blood glucose, fasting is allowed. In type 1 diabetics or insulin users, fasting should be allowed with caution, because, they are more at risk of hypoglycemia. Conclusion: Diabetic patients who wish to fast in Ramadan need to care about time, type and dose of their medications.