عناصر و نمادهاي هويت اسلامي در قالي ايراني

Elements and Symbols of Islamic Identity in Iranian Carpet

بخش بسيار مهمي از هويت ايرانيان ريشه در تمدن اسلامي اين كشور دارد و ‏هويت اسلامي نام مي‌گيرد كه در قالب عناصر، انديشه‌ها، آموزه‌ها و باورهاي ‏اسلامي، عرفاني و شيعي تجلي مي‌كند. هنر قالي‌بافي از جمله هنرهاي بومي و ‏كاربردي است كه با بهره‌گيري از نمادها، مفاهيم و مضامين اسلامي و به ‏ويژه جهان‌بيني مذهب تشيع نظير تجلي بهشت و عناصر وابسته به آن ‏‏(صحنه باغ و درختان، نقوش گياهي و نباتي)، آموزه‌هاي ديني (آيات و ‏احاديث قدسي و نبوي)، روايات تصويري (عيادت امام علي(ع) از بيمار، معراج ‏پيامبر)، صحنه عاشورا، اذكار و ادعيه منسوب به شيعه در قالب كتيبه و ‏نوشتار (دعاي نادعلياً، زيارت‌نامه عاشورا)، به خوبي نماينده هويت اسلامي ‏است. اين مقاله با انتخاب پانزده تخته قالي دستبافت كه داراي نمادها، مفاهيم ‏و مضامين اسلامي و شيعي است، هويت اسلامي و عناصر وابسته به آن را، ‏در قالي ايراني جستجو، بررسي و تحليل مي نمايد.‏

Certainly, an important part of Iranian identity is rooted in Islamic ‎Civilization and Islamic identity be manifested and appeared in the elements, ‎ideas, teachings and beliefs of Islam and Shiite. Carpeting art is one of the ‎native and applied arts that with using of the symbols, concepts and Islamic ‎themes, especially Shiite worldview, including epiphany of the heaven and ‎its elements (trees in the garden scene, and vegetable and plant motifs), ‎religious teachings (holy and prophetic verses and sayings), visual narratives ‎‎(visiting Imam Ali (aS) from patients, the Prophetʹs Ascension), the scene of ‎Ashura, visual icons of Prophet and imams (aS), invocations and prayers ‎attributed to Shia in inscriptions and literature (Nadeali prayer, Ziarat-e-‎Ashura), as well as is the representative of the Islamic identity. This article ‎with selecting fifteen carpets which have icons, concepts and themes of ‎Shiite and Islam, analyzes the Islamic identity and its associated elements in ‎these Iranian carpets.‎