اثر محلول پاشي روي بر عملكرد كمي و كيفي گندم در شرايط كمبود آب

Effect of foliar application of zinc on yield quality and quantity in wheat under water deficit

به منظور بررسي اثر محلول پاشي سولفات روي برعملكرد كمي و كيفي گندم در شرايط كمبود آب، آزمايشي در سال هاي زراعي 1388 و 1389 به صورت اسپيلت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. كرت هاي اصلي شامل شرايط رطوبتي مختلف از قبيل آبياري معمول، تنش رطوبتي انتهاي فصل رشد با قطع آبياري از زمان گرده افشاني تا انتهاي رشد و تنش رطوبتي انتهاي فصل رشد با قطع آبياري از زمان شيري تا انتهاي رشد و كرت هاي فرعي شامل سه ژنوتيپ گندم مهدوي، شيراز و پيشتاز و سه غلظت مختلف (0، 5/2 و 5 ميلي گرم بر كيلو گرم) سولفات روي بودند. نتايج آزمايش نشان داد كه با افزايش شدت تنش رطوبتي، عملكرد دانه، مقدار ماده خشك و شاخص برداشت كاهش و پروتيين دانه افزايش يافت. اگر چه با افزايش تنش رطوبتي، عملكرد دانه در همه رقم ها كاهش نشان داد، اما با قطع آب در مرحله گرده افشاني، رقم پيشتاز با 6107 كيلوگرم در هكتار حداكثر عملكرد دانه را نشان داد و در شرايط آبياري كامل همه رقم ها به ويژه رقم مهدوي عملكرد بالايي داشت. نتايج مقايسه ميانگين ها نشان داد كه كاربرد سولفات روي تاثير مثبت معني داري روي اكثر صفات داشت، به طوري كه مصرف سولفات روي به ميزان 5/2 ميلي گرم بر كيلوگرم در شرايط آبياري كامل باعث افزايش 27 درصدي عملكرد دانه شد. هم‎چنين با مصرف سولفات روي، غلظت روي در دانه به طور معني‎داري افزايش يافت.

To investigate the effect of foliar application of zinc on yield production and seed quality of wheat under water deficit, an experiment was conducted as split factorial based on a randomized complete block design with three replications during 2009 and 2010 growing seasons. The main plot consisted of different water conditions (complete irrigation, halted irrigation after pollination, and after grain milk stage) and sub-plots comprised three wheat genotypes including Mahdavi, Shiraz and Pishtaz and three different concentrations of zinc including 0, 2.5 and 5 mg.kg-1. The results indicated that increasing stress intensity caused decreased grain yield, total dry matter and harvest index, but seed protein increased. Although, by increase water deficit, grain yield was reduced in all cultivars. Pishtaz showed the maximum grain yield (6107 kg/ha) when irrigation halted at pollination phase. However, all varieties, especially Mahdavi, produced higher yield at complete irrigation condition. Zinc sulfate application had a positive and significant effect on the most studied traits, so that application of 2.5 mg/kg zinc sulfate at complete irrigation treatment increased grain yield up to 27% . Besides, zinc concentration of seeds increased as zinc sulfate was applied.