اثرهاي آلودگي هوا بر روي ويژگي هاي آناتوميكي مقطع عرضي چوب گونه كاج تهران (Pinus eldarica)

The impact of air pollution on cross section anatomical characteristics Of Pinus eldarica wood

آلاينده هاي هوا به خصوص آلاينده هاي حاصل از سوخت خودروها نمي تواند بر روي ويژگي هاي آناتومي و مورفولوژي بافت چوب درختان بي تاثير باشد. بنابراين به منظور بررسي اين موضوع از كاجهاي الداريكا (Pinus eldarica) واقع درپارك چيتگر كه از يك سو به بزرگراه پرتردد "تهران-كرج" (منطقه آلوده) و از سوي ديگر به سلسه جبال البرز منتهي مي‌شود (منطقه پاك) و همچنين از منطقه ميان دو منطقه اخير (نيمه آلوده) توسط مته سال‌سنج نمونه چوبي استخراج شد. پس از عمليات تطابق زماني حلقه هاي رويشي 5 سال اخير از ساير حلقه هاي رويشي جدا شده و ويژگي-هاي آناتومي مقطع عرضي، شامل نحوه گذر تراكييد از بخش بهاره به تابستانه، ضخامت ديواره مماسي در تراكييدهاي دو رديف آخر بخش تابستانه، تعداد اشعه چوبي در واحد طول و فراواني مجاري مترشحه در حد دايره‌هاي رويشي و ويژگي هاي مورفولوژيكي تراكييدها در سال‌هاي متناظر سه منطقه مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه الگوي رويشي درختان كاج سه منطقه تقريباً يكسان بوده است، فقط در بعضي از سالها متوسط رويش درختان آلوده كمي بيشتر از ساير نقاط بوده است. تعداد مجاري مترشحه صمغي و تعداد اشعه در واحد طول و همچنين دايره‌هاي رويشي كاذب در سالهاي رويشي مربوط به منطقه آلوده و نيمه آلوده، به خصوص سالهاي 84 و 85 نسبت به سال متناظر خودش در منطقه پاك بيشتر بود. همچنين طول تراكييد، ضخامت دو ديواره و ضخامت حفره چوب هاي منطقه پاك بيش از دو منطقه آلوده و نيمه آلوده بوده است. به طور كلي از داده هاي حاصل از اين پژوهش مي توان اين گونه استنباط نمود كه آلاينده هاي هوا علاوه بر تاثير بر روي متوسط رويش درختان، باعث كاهش كيفيت چوب توليدي درختان كاج مي‌شوند.

Air pollutantion in particular pollutants from automobile exhaust can affect anatomical and morphological characteristics of woods. In order to investigate the impact of this factor, Pinus eldarica trees of Chitgar park in Tehran, the area which is extended from south to crowded highway (polluted site) and in north to Alborz Mountain (unpolluted site) and the middle part (semi-polluted site) were sampled by increment borer. After cross-dating, the tree rings of recent 5 years were separated from the old rings. Then anatomical characteristics of cross section, including transition between early and latewood, tangential thickness of last formed latewood tracheides, frequency of ray and resin ducts and morphological characteristics of tracheids in three zones and in the same rings were studied. Results indicated that the ring width pattern of Pinus eldarica in three zones is somehow the same. The frequency of resin duct and rays and false rings in 2005 and 2006 in the polluted and semi-polluted site were higher compare to the unpolluted site. Fiber length, wall thickness (2d) and lumen size of trees of unpolluted site were more than the other two sites (Polluted and Semi-polluted). In general, it could be concluded that air pollution impact on tree ring width can reduce wood quality as well.