تاملي در مباني هستي شناختيِ زيبايي‌شناسي در مكتب عرفاني ابن عربي

A Reflection on Aesthetic-Epistemological Principles of Ibn Arabiʹʹs Mystical School

يكي از پرسش هاي بسيار مهم در عرصه هنرپژوهي و بلكه اساسي ترين آنها، پرسش از زيبايي و مباني آن، به‌عنوان پايه گفتمان هنري و زيبايي‌شناسانه است. با توجه به اينكه هر مكتبي بنا بر چارچوب فكري خود، مباني ويژه اي براي زيبايي شناسي مطرح مي-كند، در اين پژوهش تلاش شده مباني زيبايي شناسي بر اساس دستگاه عرفان اسلامي استخراج و سازماندهي شوند. از آنجايي‌كه وجود و شناخت زيبايي اركان و مقوم‌هاي اصلي زيبايي‌شناسي هستند، در اين نوشتار از مباني زيبايي‌شناسي عرفاني در حوزه هستي‌شناختي بحث خواهيم كرد. هرچند اين نوشتار در صدد مقايسه بين مباني زيبايي‌شناسي در عرفان اسلامي با هنر معاصر نيست، اما از خلال مباحث آتي روشن خواهد شد كه در بسياري از موارد عرفان اسلامي داراي ابداعات و مباني تاسيسي در زيبايي‌شناسي است كه مي‌تواند توجه پژوهندگان فلسفه زيبايي و هنر معاصر را به عرفان اسلامي جلب نمايد.

The most important question ever posed in the realm of Art Studies investigates the relationship between aesthetic principles and artistic discourse. Taking note of the fact that schools base their definition of aesthetic principles on their intellectual frameworks, the authors of the present paper seek to extract and organize the aesthetic principles which are based on the Islamic Mysticism. This paper addresses mystical aesthetic-epistemological principles since the existence and appreciation of beauty constitute the main foundations of aesthetics. Although this paper is not intended to compare the aesthetic principles of the Islamic Mysticism and contemporary art, it sheds light on the fact that the Islamic Mysticism owns some fundamental principles in aesthetics which could attract the attention of the researchers working in the Philosophy of Beauty and contemporary art.