بررسي تحول آموزه ي رنج از بودا تا ذن

Study of the evolution of the doctrine of suffering

دوكه يا رنج، به‌ عنوان مهمترين آموزه‌ي آيين بودا، در طي تاريخ و در مكاتب مختلف آن، از حيث واقعيت رنج، و راه نجات از آن روندي متفاوت را پيموده است. بدين‌گونه كه رنج در آموزه‌هاي نخستين بودا در قالب چهار حقيقت شريف، بسيار پررنگ و موكد است و با محوريت آن، نظام فلسفي و عقيدتي خاصي را بعدها، به‌ خصوص در سنت تراواده، شكل مي‌دهد. اما در سنت مهايانه، اين آموزه مانند بسياري از باورها چون كرمه، سمساره، نيروانه و... تحت‌الشعاع آموزه‌ي ديگري به نام شونياتا يا تهيگي قرار مي‌گيرد، و سرانجام اين آموزه‌ با اصطلاح ووسين يا نه‌ ذهن در ذن به‌عنوان يكي از شاخه‌هاي مهايانه به‌خصوص در خاور دور جايگاه وسيع‌تري يافته و واقعيت رنج در آن ‌رنگ مي‌بازد. به دنبال آن تحولاتي در شيوه‌هاي عملي و راه نجات از رنج نيز در شاخه‌هاي اين مكتب ايجاد مي‌گردد.

Dukkha as the most important teaching of Buddhism has passed a different process during Buddhism history and its schools, with respect to the reality of the suffering and the salvation. In early teachings of Buddha and in the form of four noble truths, it is emphasized and forms special philosophical and ideological system, especially in Travada tradition. But this doctrine in the tradition of Mahayana, such as other teachings (Karma, Samsara, Nirvana,) is influenced by Sunyata or nothing. Finally in Zen, as one of Mahayana schools in Far East, it improves with wu-hesin or no-mind teaching, and the fact of suffering in it decreases. Subsequently, it changes the practical ways and the path of deliverance from suffering in the branches of this school.