اثربخشي آموزش مهارتهاي تفكر خلاق و نقادانه بر منبع كنترل و سلامت عمومي در نوجوانان

Effect of creative and critical thinking skills teaching on locus of control and general health in adolescents

مقدمه: آموزش تفكر براي نوجوانان از اهميت ويژه اي برخوردار است. آنها بايد چگونه فكر كردن را بياموزند، چرا كه بايد اطلاعات زيادي را پردازش كنند تا بتوانند بر رويدادهاي زندگي كنترل داشته و سلامت رواني خود را حفظ نمايند. هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش مهارتهاي تفكر خلاق و نقادانه بر منبع كنترل و سلامت عمومي در نوجوانان است. روش: اين پژوهش از نوع آزمايشي با طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل است. به منظور آزمايش تاثير مهارتهاي تفكر خلاق و نقادانه بر منبع كنترل و سلامت عمومي نوجوانان با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي تصادفي40 دانش آموز دبيرستاني در دو گروه 20 نفري آزمايش و كنترل جايگزين شده و به پرسشنامه هاي منبع كنترل راتر و سلامت عمومي گلدبرگ و هيلير پاسخ دادند. سپس گروه آزمايش طي 10 جلسه آموزشي 2 ساعته، تحت آموزش مهارتهاي تفكر خلاق و نقادانه قرار گرفت. پس از پايان جلسات آموزشي، آزمونهاي تفكر انتقادي كاليفرنيا فرم ب، تفكر خلاق عابدي و پرسشنامه هاي راتر و سلامت عمومي روي آزمودنيهاي هر دو گروه اجرا شد. جهت تحليل آماري داده ها از آزمون t مستقل و تحليل كوواريانس چندمتغيري استفاده شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه آموزش مهارتهاي تفكر خلاق و نقادانه پس از آموزش افزايش يافته و موجب كاهش معني دار نمره منبع كنترل، سلامت عمومي و زيرمقياسهاي علايم جسماني، اضطراب و اختلال خواب و افسردگي شديد در سطح 05/0p < گرديد. نتيجه گيري: آموزش مهارتهاي تفكر خلاق و نقادانه باعث دروني تر شدن منبع كنترل و ارتقا سلامت عمومي نوجوانان شده و مي تواند براي كمك به آنها در گذر از دوره حساس نوجواني مفيد واقع گردد.

Aim: The aim of this study was to investigate the effectiveness of teaching creative thinking skills on locus of control and general health on youth. Method: 40 high school students were selected and were randomly assigned to experimental and control groups. They Responded to Rotter locus control Questionnaire and GHQ Questionnaire. The experimental group received 10 educational sessions (20 hours) about how to think critically and creatively. upon completion of educational sessions both experimental and control groups were tested with, California critical thinking skills test B form and Abedi creativity inventory and Rotter locus control Questionnaire and GHQ Questionnaire. Data were analyzed by t-test and Multivariate analysis of covariance Finding: Results showed significant differences between control and experimental groups in their locus of control, general health, symptoms of anxiety, sleep disorder and depression (P < 0.05).