بررسي‌تطبيقي نظريه نرخ‌ بهره صفر با نظريه تحريم ربا در اسلام

Comparative Study of Zero Interest Rate Theory and Prohibition of Usury in Islam

تحقيق‌هاي انجام‌شده به‌وسيله اقتصاددانان سرمايه‌داري نشان مي‌دهد كه براي قرار گرفتن اقتصاد بازار، در وضعيت بهينه، ضروري ‌است نرخ بهره، صفر باشد. از طرف ديگر، در نظام اقتصادي اسلام، رباخواري حرام، و ظهور آن در روابط اقتصادي ممنوع است. آيا بين نظريه‌هاي اخير اقتصادي و نظريه تحريم ربا در اقتصاد اسلامي نسبتي وجود دارد؟ مقاله پيش‌رو با روش توصيفي و تحليل محتوا به دنبال اين فرضيه است كه نظريه‌هاي نرخ بهره صفر در نظام اقتصادسرمايه‌داري با نظريه تحريم ربا در نظام اقتصادي اسلام متفاوت هستند و مفهوم مورد تاكيد در نظريه تحريم ربا، از اين نظريه‌ها انتزاع نمي‌شود. در مقاله پيش‌رو براي بررسي فرضيه كوشيده شده ابتدا با رويكرد تاريخي سير زماني تحول نظريه‌هاي بهره در نظام سرمايه‌داري تا رسيدن به نظريه‌هاي نرخ بهره صفر به‌‌طور اجمالي بررسي مي‌شود؛ سپس با تكيه بر استنباط از سير تحول پيش‌گفته، نسبت اين نظريه‌ها و نظر اسلام درباره ربا مورد سنجش قرار گيرد. نتيجه‌هاي حاصل از بررسي فرضيه پيش‌گفته از آن حاكي است كه نظريه‌هاي نرخ بهره صفر با نظريه حرمت ربا در اقتصاد اسلامي متفاوت هستند و مفهوم حذف ربا از قرض، از اين نظريه‌ها انتزاع نمي‌شود.

Researches undertaken by capitalistic economists, show that in order to achieve optimal conditions of market economy, interest rate must be zero. On the other hand, in Islamic economics usury is forbidden and its appearance in economic relations is prohibited. Is there any relation between recent economic propositions of zero interest rate and the law of forbiddance of usury in Islamic economics? The current paper, with its analytical-descriptive approach, will look into the following hypothesis: Theories of zero interest rate in Capitalist economic system are different from law of forbiddance of usury in Islamic economic system and the concept emphasized in the forbiddance of usury is not extracted from these theories. In order to analyze this supposition, in the beginning the article generally analyzes the historical trend of changes in interest rate theories in Capitalist system up to the time it reached the zero interest rate theory. Subsequently, while relying on the conclusions of previous analysis, it evaluates the relation of these theories with the Islamic viewpoint regarding usury. The conclusions achieved show that theories of zero interest rate are different from law of forbiddance of usury, in Islamic economics, and the concept of elimination of usury from loan, is not extracted from those theories.