تاملي در تاثير قاعده نفي سبيل بر احكام خانواده

A Reflecton the impact of the Rule of Negation Authority on Family Laws

يكي از قواعد فقهي نظام حقوقي اسلام، اصل مهمّ و اساسي"نفي سلطه" يا قاعده "نفي سبيل" است. اين قاعده از طرفي يكي از اصول حاكم بر سياست خارجي اسلام بوده كه در تمام زمينه‌هاي نظامي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي حاكميت داشته و هم از طرفي در اكثر ابواب فقه كاربرد دارد. در اين مقاله نيز بعد از اثبات اين قاعده، با توجه به مفاد و مستندات محكم و صريح، از آن در كنار ساير ادله عدم جواز نكاح دايم و موقت مرد مسلمان با زن كافر اهل كتاب استفاده شده است. در عصر حاضر، با ارتقاي سطح فرهنگ و با تغيير شرايط اجتماعي، زمان، مكان، عرف و عادت مردم، نقش زن و تاثير تفكرات و نفوذ عقايد او در زندگي زناشويي، بر همسر و فرزندان وي به گونه‌اي پررنگ شده كه نمي‌توان آنرا انكار نمود. هم‌چنين در نكاح دايم و موقت بين برقراري رابطه زناشويي، تولّد فرزند و ساير تعاملات آنها تفاوتي نبوده و نتيجه يكساني را در پي دارد. و چون غالباً فرزند در دامان مادر تربيت مي‌شود و از عقايد، روحيات و صفات مادر تاثير مي‌پذيرد، نقش وراثت علاوه بر اينكه او را به سرنوشت شومي دچار خواهد كرد، اين سلطه و نفوذ مادر كافر بر فرزند مسلمان خود، نمونه بارز سلطه‌اي است كه شارع حكيم آن را درآيه 141نسا نهي نموده است. لذا با استناد به اين قاعده محكم، ولايت پدر كافر و حضانت مادر كافر از فرزند مسلمان آنها، در نكاح دايم و موقت سلب خواهد شد. و پسنديده است هر نوع ازدواج زن و مرد مسلمان با مرد و زن كافر جايز نباشد، مگر در مواقع اضطرار و عسر و حرج.

One of the jurisprudentiallaws in law system of Islam is the fundamental and important ruleof negation authority.This rule is also one of the dominant principles of Islam in foreign policy as well as military, political, economic and cultural areas and on the other hand, the law is applicable in most chaptersof jurisprudence. In this paper, after justifying this ruleaccording to the explicit provisions and documents, this rule is used next to other reasons that why permanent and temporary marriage of Muslim man toa nonbeliever woman is unauthorized. Nowadays,by the promotion of culture and alteration of social conditions, time, place, customs and habits of people, the role of woman and influence of her thoughts and penetration of her ideas in family life and on her spouse and children is so obvious that no one can deny it. Also, there is no difference between permanent and temporary marriage regarding sexual intercourse, child birth and other interactions and the results are the same, becausealmost the child israised by the mother and is under the influence of her ideas,feelings and characteristics.So, the domination of nonbeliever mother on her Muslim child is a clear example which God has prohibited in the 141th versusof Nisa. As mentioned above and according to this rule,the guardianship of nonbeliever father and the custody of nonbeliever mother of theirMuslim child in both permanent and temporary marriage are taken away.