اثر تنش خشكي بر تبادلات گازي، پروتيين هاي محلول برگ و ميزان كلروفيل در اكوتيپهاي گندم سرداري

Effect of Water Stress on Gas Exchanges, Leaf Soluble Protein and Chlorophyll Content of Sardari Wheat Ecotypes

به منظور مقايسه واكنش اكوتيپهاي گندم سرداري به تنش خشكي ابتدا از نقاط مختلف استان كردستان 12 خوشه گندم بومي سرداري برداشت گرديد و در سال اول هر خوشه در يك خط كشت شد. در سال دوم آزمايشي به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي به اجرا درآمد، كه در آن فاكتور اصلي شامل تيمارهاي آبياري و تنش خشكي و فاكتور فرعي شامل 12 اكوتيپ گندم سرداري بود. در سال بعد نمونه هاي گندم برداشت شده مجدداً در شرايط شاهد و تنش كشت شده و ميزان عملكرد و شاخص حساسيت به تنش اكوتيپها (SSI) تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه اثر تنش خشكي بر ميزان فتوسنتز، سرعت كاهش آب از برگ، محتواي پروتيين، ميزان كلروفيل، هدايت مزوفيلي، كارايي مصرف آب فتوسنتزي و ميزان CO2 زير روزنه اي برگ معني دار بود و تفاوتهاي معني داري بين اكوتيپها از لحاظ اين صفات وجود داشت. براساس نتايج اين تحقيق تحت تنش خشكي اكوتيپهاي با سرعت فتوسنتز بيشتر داراي ميزان تعرق بالاتري بودند. اين اكوتيپها هدايت مزوفيلي بالاتر و شاخص حساسيت به تنش خشكي پايينتري داشتند. ميزان پروتيين محلول كل در اثر تنش خشكي در تمام اكوتيپها كاهش يافت، كه مطابق با الگوي باندهاي پروتييني حاصل از ژل الكتروفورز بود. براساس نتايج اين آزمايش تحت تنش خشكي برخي پروتيين هاي جديد سنتز شدند كه با الگوي فتوسنتزي اكوتيپها تحت تنش مرتبط بود.

In order to investigate the responses of Sardari wheat ecotypes to drought stress, 12 spikes of Sardari wheat were selected from different regions of Kurdistan province and planted as head to row. In the second year, a split- plot factorial field experiment was conducted. In this experiment water stress and irrigation were considered as the levels of main factor and 12 Sardari wheat ecotypes allocated to subplots. In the third year, the harvested wheat ecotypes in the second year were grown under control and drought conditions to evaluate grain yield and stress susceptibility index (SSI). Results showed that photosynthesis rate, rate of leaf water loss, protein and chlorophyll content, mesophyll conductance, photosynthetically water use efficiency and sub stomatal CO2 concentration were affected significantly by water stress in all wheat landraces. The results revealed that ecotypes with higher photosynthetic rate showed higher transpiration. These ecotypes exhibited better mesophyll conductance and lower SSI. Leaf protein patterns of ecotypes by electrophoresis were similar to that of soluble protein content under drought stress. The results showed that under drought stress, the new bands of protein were identified which correlated with pattern of photosynthesis of ecotypes in this condition.