تاثير پرايمينگ بذر در مزرعه و تاريخ كاشت بر خصوصيات جوانه زني و چند شاخص فيزيولوژيك رشد سه رقم سويا (Glycine max L.) در همدان

Effects of On-Farm Seed Priming and Sowing Date on Germination Properties and some Physiological Growth Indices of three Soybean Cultivars (Glycine max L.) in Hamedan

جهت بررسي سرعت و درصد جوانه زني و همچنين چند شاخص فيزيولوژيك رشد در سه رقم سويا تحت شرايط پرايمينگ بذر در مزرعه و دو تاريخ كاشت، آزمايشي به صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1388 در همدان اجرا گرديد. تاريخ كاشت در 2 سطح (پانزدهم و سي و يكم خرداد ماه) در كرت هاي اصلي و رقم (شامل سه رقم L17، M7 و M9) به همراه پرايمينگ (در 4 سطح شامل پرايم كردن به مدت 4 ساعت در محلول هاي روي 02/0 درصد، نيترات پتاسيم 4/0 درصد، آب معمولي و بدون پرايمينگ) به صورت فاكتوريل در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه سرعت و درصد جوانه زني در تاريخ كشت دوم به دليل بالاتر بودن دماي محيط بيشتر بود و بذور پرايم شده با محلول روي و آب معمولي درصد جوانه زني بالاتري نسبت به بذور شاهد (پرايم نشده) داشتند. در بين ارقام رقم M9 داراي سرعت و درصد جوانه زني بيشتري بود. پرايم با محلول روي سبب افزايش شاخص سطح برگ گياهان گرديد و در تاريخ كاشت اول عملكرد بيولوژيك ارقام M7و M9 را افزايش داد. همچنين در تاريخ كاشت اول پرايم با محلول روي در هر سه رقم حداكثر سرعت رشد محصول را افزايش داد، ضمن اينكه تيمار پرايم با آب معمولي در دو رقم M9 و L17 سبب جبران تاخير كشت در شاخص هاي رشد مورد مطالعه شد.

In order to study the effects of on-farm seed priming and sowing date on germination percentage, germination speed, and some growth indices of three soybean cultivars, a field experiment was carried out in three replications using a split plot factorial in a randomized complete block design. Main plots were representative of two sowing date (5th and 21th of May), while subplots included combinations of three soybean cultivars (L17, M7 and M9) and priming treatments (4 levels including seed soaking for four hours in tap water, %0.02 zinc sulphate, %0.4 potassium nitrate solutions and no-prime). Results showed that germination speed and germination percentage increased in second sowing date due to higher temperature. Primed seeds with tap water and zinc sulphate solution germinated more and faster than no primed seeds. M9 cultivar was better than two other cultivars. Priming with Zn solution increased leaf area index in all cultivars, also it increased biological yield of M7 and M9 cultivars in the first sowing date. In the first sowing date the crop growth rate of three soybean cultivars were increased by Zn priming. Meanwhile in M9 and L17 cultivars priming with tap water compensated sowing delay side effects on growth indices.