تعيين حداكثر مَهريّه توسّط زن در مهرالمفوّضه

Determination of Utmost Dowry by the Wife in the Delegated Dowry

يكي از موضوعاتي‌كه از فروعات عقد نكاح بوده و در ضمن بحث مهريّه مطرح مي‌گردد، موضوع «مهرالمفوّضه» مي‌باشد. در اين فرع، زماني كه زن، حاكم در تعيين مهريّه گشت، از نظر فقهي نمي‌تواند بيشتر از مهرالسّنّه، مهرش را تعيين كند، امّا از نظر قانون، مطابق مادّه‌ي1090 قانون مدني نمي‌تواند بيشتر از مهرالمثل تعيين كند. جهت رفع اين تعارض، دو ديدگاه مي تواند مطرح باشد: ديدگاه نخست اين‌كه اساساً مهرالمثل نمي‌تواند زايد بر مهرالسّنّه گردد كه در اين فرض، اگر در مهرالمفوّضه، مهرالمثل تعيين شد، به ناچار، تا ميزان پانصد درهم نافذ است و زايد بر آن از پشتوانه‌ي شرعي برخوردار نيست. ديدگاه دوّم كه راي مختار ما است، اين است كه اگر زن در مهرالمفوّضه، مهري تعيين كند كه زايد بر مهرالسّنّه باشد، در اين صورت تا ميزان پانصد درهم تحت عنوان مهرالسّنّه ياد مي‌شود و زايد بر آن به عنوان هبه يا صلح است.

One secondary issue of marriage contract, raised as to the dowry, is “the delegated dowry” in which the bride is authorized to determine the dowry. According to juristic rules, the determined dowry cannot be more than the Traditional dowry (which is equivalent to 500 Dirhams) while according to the article 1090 of Iranian Civil Code it cannot be more than the proper dowry (mahr al-mithl). In order to solve that contradiction, two solutions can be raised: first, proper dowry cannot be more than the Traditional dowry, according to which should the delegated dowry be determined as more than the Traditional dowry it would not be operative as to the extra amount; and second, in which we believe, should the delegated dowry be determined as more than the Traditional dowry, the amount up to the Traditional dowry would be treated as the Traditional dowry and the additional amount as donation or composition