تاثير پرايم كردن بذر در مزرعه و كنترل علف‌هاي هرز بر صفات سبز شدن، برخي شاخص هاي رشد، عملكرد زيستي و عملكرد دانه ذرت دانه اي سينگل كراس 301 در همدان

Effect of on-farm seed priming and weed control on emergence properties, some of growth indices, biological yield and grain yield of hybrid corn SC301 in Hamedan

به منظور بررسي اثر پرايم كردن مزرعه‌اي بذر و كنترل علف‌هاي هرز بر برخي صفات در ذرت سينگل كراس 301، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه آموزشي-پژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا در سال 1389 انجام گرفت. عامل‌هاي مورد استفاده شامل پرايم كردن بذر در مزرعه در چهار سطح (پرايم نشده، پرايم با محلول اوره، پرايم با محلول سولفات روي و پرايم با آب معمولي) و عامل علف هرز در سه سطح (بدون وجين، وجين در 20 روز بعد از كاشت و وجين در 20 و 40 روز بعد از كاشت) مورد بررسي قرار گرفتند. براي تيمار پرايم در مزرعه، بذرها به مدت 16 ساعت در محلول‌هاي اوره (6 گرم در ليتر)، سولفات روي با غلظت روي 24 درصد (35/0 گرم در ليتر) و آب معمولي قرار داده شد و پس از خشك شدن سطحي، كاشته شدند. نتايج نشان داد تيمارهاي پرايم شده با محلول اوره و روي بالاترين سرعت سبز شدن و كمترين زمان تا 50 درصد سبز شدن (E50) را داشتند و تيمار محلول اوره بيشترين درصد سبز شدن را به خود اختصاص داد. همچنين تيمار پرايم با محلول روي، بالاترين ميزان انرژي سبز شدن را نشان داد. تيمارهاي پرايم شده با محلول‌هاي سولفات روي و اوره به ترتيب بالاترين سرعت رشد گياه (76/21 و 99/18 گرم بر متر مربع در روز) و همچنين وزن خشك كل (76/1086 و 1080 گرم در متر مربع) را داشتند. دوام سطح برگ ذرت تحت تاثير پرايمينگ قرار نگرفت، اما با كنترل علف‌هاي هرز در يك و دو بار كنترل به ترتيب 22 و 9/23 درصد افزايش يافت. تيمار اوره با يك بار كنترل علف هرز بيشترين عملكرد زيستي را داشت كه با تيمار اوره و دو بار كنترل تفاوتي نداشت. تيمارهاي اوره و سولفات روي به ترتيب افزايش 14 و 12 درصدي عملكرد دانه را نسبت به شاهد نشان دادند. آب با دو بار كنترل بالاترين شاخص برداشت را داشت كه با تيمار روي با دو بار كنترل تفاوت معني داري نداشت. در مجموع نتايج اين آزمايش نشان داد كه پرايم كردن بذر با محلول‌هاي اوره و سولفات روي باعث افزايش سرعت و توان سبز شدن گياهچه‌هاي ذرت شد. تاثير كنترل علف‌هاي هرز نيز بر شاخص‌هاي رشد مورد مطالعه، عملكرد زيستي و عملكرد دانه ذرت با پرايمينگ بذر افزايش يافت.

To investigate the effects of on-farm seed priming and weed control on some traits in corn (single cross 301), an experiment was arranged in a factorial experiment based on randomized complete block design with three replications at experimental field of the Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran, in 2010. Experimental factors included, on-farm seed priming in four levels (non-primed, priming with urea solution, priming with zinc sulfate solution and priming with tap water) and weed control in three levels (non-weeding, weeding in 20 days after planting and weeding in 20 and 40 days after planting). For on-farm priming the seeds were placed for 16 hours in solutions of urea (6 g.l-1), zinc sulfate (0.34 g.l-1) and tap water, and after surface drying were planted. The results showed that priming with urea and zinc sulfate solutions had highest emergence rate and lowest time to 50 percent emergence (E50) using urea solution caused the most emergence percentage and emergence energy. The maximum emergence index was observed in urea solution. All treatments compared to non-primed–non weeding treatment had higher leaf area index. In other words priming could compensate decreasing effect of weeds on leaf area index. Priming treatments with zinc and urea solutions had highest crop growth rate and total dry weight (Crop Growth Rate: 21.76 and 18.99 gr.m-2.d-1, respectively), (Total Dry Weight: 1086.76 and 1080 gr.m-2, respectively). Corn leaf area index duration was not affected by priming, but increased under once and double weed control respectively 22% and 23.9%. Crop growth rate increase with weed control and priming treatments showed most increase. Urea-once weed control and Zinc Sulfate-once weed control treatments had most biological yield. Zinc sulfate and urea treatments showed respectively, 14 and 12% higher yield than the control. Generally results showed that emergence rate and vigor increased by priming with urea and zinc sulphate solutions, also weed control in companion with seed priming increased the studied growth indices and biological yield.